دانشمند و طبیب بزرگ جهان اسلام؛ نجیب‌الدین سمرقندی‌

  • آثار:
    وی تالیفات بسیاری در زمینه پزشکی و داروشناسی داشت. آثار او در سراسر دنیای اسلام شهرت فراوان یافت، مخصوصا کتاب «الاسباب و العلامات» که از مهمترین کتاب‌های پزشکی قدیم بوده و دست‌کم تا پنج قرن از نفوذ بسیاری برخوردار بود. این کتاب درباره بیماری‌های جزئی و علت، علامت و علاج آن‌ها تالیف شده و هیچ یک از بیماری‌هایی که تا آن زمان شناخته روزگار بود، در آن ناگفته نمانده و درباره درمان هر یک از آن‌ها خلاصه‌ای از کتاب‌های معتبر پزشکان نقل شده بود. وی در تالیف این کتاب در علم پزشکی و درمان، از درمان‌های بقراط و قانون ابن سینا بهره گرفته است. نفیس‌بن‌عوض کرمانی پزشک الغ‌بیک در سال ۱۴۲۳–۱۴۲۴ م، شرحی بر آن نوشته‌ است. این شرح خود اساس رساله‌ای فارسی به نام طب اکبری قرار گرفت که محمد ارزانی پسر میرحاجی محمد مقیم آن را در ۱۷۰۰–۱۷۰۱، تألیف کرد.
    از دیگر آثار وی «الفرق بین الامراض المشکله» است. وی غیر از این دو کتاب آثاری دیگر در طب، داروشناسی و حفظ الصحه دارد، مانند «اصول التراکیب» یا «اصول ادویه» و «قرابادین»، که در عیون الانباء این کتاب تحت دو عنوان «قرابادین کبیر» و «قرابادین صغیر» آمده است.
    «الادویه مفرده» درباره دارو، «الاغذیه و الاشربه للاصحاء»، «مداواة و جمع المفاصل» درباره ورم مفاصل و مداوای آن، «قوانین الادویة القلبیة»، «الاطعمة للاصحاء»، «الاطعمة للمرضی»، «مقالة فی کیفیة ترکیب طبقات العین» و «الصناعة» از دیگر آثار ایشان می‌باشد.
  • وفات:
    در اوایل حمله مغول زنده بود، ولی در فتنه مغول، در هرات و در سال ۶۱۹ ه‌ق به شهادت رسید.

 

  • ✍️ محمد مکفی رودی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *