- عالم باید دارای اخلاق حسنه و نیکو و حوصله‌ی زیاد باشد و در مسائل مختلف، بردباری و صبر از خود نشان دهد.
- عالم باید در نشست و برخواستش متانت و وقار داشته باشد. باید به خاطر تواضع، سر عالم پایین باشد. منظور از متانت و وقار به خاطر تکبر نیست، بلکه این کار تقاضای علم است و متانت و وقار جزء لوازم و ضروریات علم می‌باشد.
- عالم نباید بر دیگران اظهار غرور و تکبر کند، ولی با ظالم تکبر نمودن اشکالی ندارد، زیرا با این کار، ظلم آنها را در نگاه دیگران خوار می‌کند.
- هنگامی که عالمی در مجالس و محافل وارد می‌شود، به دنبال جایگاه مخصوص و بالا نباشد، زیرا این علامت غرور و تکبر است.
- عالم نباید حرف‌های بیهوده بزند و تمسخر و خنده را عادت خود قرار دهد، زیرا با این کار هیبت و عزتش از دل مردم خارج می‌گردد.
- عالم باید با شاگردانش برخورد نیک و خوبی داشته باشد. اگر کسی از او سؤالی پرسید نباید ناراحت شود، بلکه اگر در سؤال آن فرد نقصی وجود دارد باید آن نقص را اصلاح نماید و خشمگین نشود. اگر جواب سؤالی را نمی‌داند، شرم و خجالتی برای گفتن “نمی‌دانم” یا “در ذهنم نیست” نداشته باشد. اگر عالمی جواب اشتباهی داد و آن فرد سؤال‌کننده با دلیل، اشتباهش را تذکر داد، آن را قبول نماید، زیرا در رجوع کردن از اشتباه عیبی نیست، بلکه باعث فضیلت نیز هست.
- عالم باید شاگردانش را از علومی که هیچ فایده‌ای در آنها نیست منع نماید و آنها را به علومی مشغول کند که نافع و فرض عین باشد. مثلاً یکی از علومی که فرض عین و نافع است، تقوا می‌باشد. به همین جهت عالم باید اول تقوای شاگردان و متعلقینش را درست نماید، زیرا تقوا باعث عزت دنیا و آخرت خواهد شد و انسان را از دنیا به آخرت سوق می‌دهد و حرص و طمع را از انسان دور می‌کند و قناعت را در وجود افراد زنده می‌کند.
- لازم به یادآوری‌ست که اولاً خود عالم باید تقوا را در وجود خود بیاورد و بعد به دیگران درس تقوا دهد، زیرا اگر این‌گونه نبود، اثری در یاد دادن تقوا به دیگران وجود نخواهد داشت.
- رئیس مجمع فقهی اهل سنت خراسان رضوی در آخر توصیه نمودند: همه علما باید به این صفات متصف شوند و اگر دوست دارند در دل مردم جای گیرند باید تقوا داشته باشند و این صفات را در وجود خود بیاورند.
خداوند متعال همه علمای ما را علمای ربانی و متقی بگردانند.
محمد مکفی رودی
دیدگاهتان را بنویسید