وی برای تحصیل و یادگیری علم به مدارس قرطبه رفت و آمد می‌کرد و در شعر و شاعری کامیابی‌هایی به دست آورد، و در سال ۴۲۶ ه‌ق به شرق مسافرت کرد و سیزده سال در آنجا به دنبال کسب علم بود.
او از سیزده سالی که در خارج اندلس به سر برد، سه سال را در مکه و در خدمت حافظ ابوذر هروی که در هرات و بلخ و شهرهای دیگر خراسان تعلیم یافته بود، گذراند و نزد او فقه مالکی و حدیث خواند و پیوسته به اتفاق او به موطنش در السَرَوات، که منطقه‌ای کوهستانی واقع در میان تِهامه و نجد و یمن بود، می‌‌رفت.
بعدها باجی به بغداد آمد و در آنجا سه سالِ دیگر تحصیلات خود را ادامه داد، هر چند به قدری فقیر بود که گویند معاش خود را از راه ناطوریِ شبانه (نگهبانی کشاورزی در هنگام شب) به دست می‌آورد.
گفته‌اند که وی در موصل هم بوده و بنابر یک روایت، به مدت یک سال در حلب و دمشق و مصر وقت خود را وقف تحصیل علم کلام کرده است.
باجی در حدود ۴۳۹ ه‌ق همچنان که با تنگدستی اسپانیا را ترک کرده بود به آن دیار بازگشت، ولی دیدگاهش بسیار وسعت یافته بود. در همین ایام، بنا به درخواست فقهای اندلس، در جزیره میورقه با ابن حَزْمِ مشهور مناظره کرد که بر اثر آن، ابن حزم گوشه نشینی اختیار کرد و بنابر قول ابن سعید مغربی کتاب‌هایش را سوزاندند.
از وی آثار و تألیفات بسیاری به جای ماند، یکی از این تألیفات شرحی است بر المُوَطَّأ مالک که ملّخص آن موسوم به «المُنْتَقی» شهرت بیشتری کسب کرده است.
از آثار دیگر او این رساله‌ها انتشار یافته است:
۱) جوابُ رسالة الراهب من افرنسه که قدرتِ نویسنده را در مناظره نشان می‌دهد و در آن مکرراً از علم کلام استفاده شده است.
۲) رسالة فی الحدود، که اساساً در فقه و حدیث است. و …
حرفه باجی زرکوبی بود و هیچ‌گاه از این شغل خود دست برنداشت.
هر چند وی در اوقات دیگر خود به کتابت عقود می‌پرداخت یا قاضی شهرهای کوچک بود، ولی در شغل زرکوبی خود به تدریج شهرت یافت، چنان که هنگام وفات همان فرد فقیر که نگهبانی کشت‌های مردم را انجام می‌داد، فردی ثروتمند بود.
وی در سال ۴۷۴ ه‌ق در اَلْمِریه وفات کرد. رحمه‌الله رحمة واسه
✍️ محمد مکفی رودی
دیدگاهتان را بنویسید