ایشان در مقدمه سخنان خویش فرمودند: وفای به عهد، یکی از اوصاف و اخلاق پسندیده‌ای است که خدای متعال آن را ستوده، و پیمان‌شکنان را نکوهش کرده و بدی آنها را در قرآن بیان نموده است.
خداوند متعال در تمجید افرادی که وفای به عهد دارند می‌فرماید: «وَالَّذِينَ هُمْ لِأَمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَاعُونَ ﴿٨﴾ وَالَّذِينَ هُمْ عَلَى صَلَوَاتِهِمْ يُحَافِظُونَ ﴿٩﴾ أُولَئِكَ هُمُ الْوَارِثُونَ ﴿١٠﴾ الَّذِينَ يَرِثُونَ الْفِرْدَوْسَ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ ﴿١١﴾» (مومنون) و آنان كه امانتها و پيمان خود را رعايت مى‌كنند، و آنان كه بر نمازهايشان مواظبت مى‌نمايند، آنانند كه خود وارثانند، همانان كه بهشت را به ارث مى‌برند و در آنجا جاودان مى‌مانند.
خداوند متعال در آیه‌ای دیگر، ویژگی صاحبان عقل را این‌چنین بیان می‌فرماید: «إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُولُو الْأَلْبَابِ ﴿١٩﴾ الَّذِينَ يُوفُونَ بِعَهْدِ اللَّـهِ وَلَا يَنقُضُونَ الْمِيثَاقَ ﴿٢٠﴾» (رعد) تنها خردمندانند كه عبرت مى‌گيرند؛ همانان كه به پيمان خدا وفادارند و عهد [او] را نمى‌شكنند.
خداوند متعال، همچنین در نکوهش پیمان‌شکنان می‌فرماید: «إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِندَ اللَّـهِ الَّذِينَ كَفَرُوا فَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ ﴿٥٥﴾ الَّذِينَ عَاهَدتَّ مِنْهُمْ ثُمَّ يَنقُضُونَ عَهْدَهُمْ فِي كُلِّ مَرَّةٍ وَهُمْ لَا يَتَّقُونَ ﴿٥٦﴾» (انفال) بى‌ترديد، بدترين جنبندگان نزد خدا، كسانى‌اند كه كفر ورزيدند و ايمان نمى‌آورند. همانان كه از ايشان پيمان گرفتى ولى هر بار پيمان خود را مى‌شكنند و [از خدا] پروا نمى‌دارند.
همچنین خداوند متعال می‌فرماید: «كَذَلِكَ يَطْبَعُ اللَّـهُ عَلَی قُلُوبِ الْكَافِرِينَ ﴿١٠١﴾ وَمَا وَجَدْنَا لِأَكْثَرِهِم مِّنْ عَهْدٍ وَإِن وَجَدْنَا أَكْثَرَهُمْ لَفَاسِقِينَ ﴿١٠٢﴾» (اعراف) این چنین خداوند بر دلهای کافران مهر می‌نهد. اکثر این اقوام را بر سر پیمان (و وفای به عهد خود) ندیدیم و بلکه بیشتر آنان را نافرمان و گناهکار یافتیم.
مولانا مطهری در تعریف و انواع «عهد و پیمان» فرمودند: عهد و پیمان، آن عقد یا قول و قراری‌ست که بین دو طرف یا چند طرف بسته می‌شود. عهد و پیمان چند نوع است؛ اول: عهد و پیمان بنده با خدا، دوم: عهد و پیمان بنده با پیامبر اکرم(ص)، سوم: عهد و پیمان بنده با مردم، که مهمترین عهد، عهد و پیمان بنده با خداست که همان ایمان به الله می‌باشد.
خداوند متعال در مورد پیمان خود با بندگان می‌فرماید: «أَلَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُمْ يَا بَنِي آدَمَ أَن لَّا تَعْبُدُوا الشَّيْطَانَ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِينٌ ﴿٦٠﴾» (یس) ای انسانها! مگر من به شما سفارش ننمودم و امر نکردم که شیطان را پرستش نکنید، چرا که او دشمن آشکار شما است؟
همچنین می‌فرماید: «وَإِذْ أَخَذَ رَبُّكَ مِن بَنِي آدَمَ مِن ظُهُورِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَأَشْهَدَهُمْ عَلَى أَنفُسِهِمْ أَلَسْتُ بِرَبِّكُمْ قَالُوا بَلَی» (اعراف: ۱۷۲) و هنگامى را كه پروردگارت از پشت فرزندان آدم، ذريه آنان را برگرفت و ايشان را بر خودشان گواه ساخت كه آيا پروردگار شما نيستم؟ گفتند: «بله، گواهى داديم»
مدیریت حوزه علمیه احناف خواف در زمینه عهد و پیمان بنده با پیامبر اکرم(ص) خاطرنشان کردند: وقتی شخص به خدا و پیامبر اکرم(ص) ایمان می‌آورد، در حقیقت عهدی است که با آنها بسته است و باید به فرموده‌ها و دستورات خدا و پیامبر اکرم(ص) عامل باشد.
ایشان با استناد به آیات قرآن، در مورد «عهد و پیمان شخص با مردم» تصریح کردند: خداوند متعال می‌فرماید: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ مَا لَا تَفْعَلُونَ ﴿٢﴾ كَبُرَ مَقْتًا عِندَ اللَّـهِ أَن تَقُولُوا مَا لَا تَفْعَلُونَ ﴿٣﴾» (صف) اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، چرا چيزى مى‌گوييد كه انجام نمى‌دهيد؟ نزد خدا سخت ناپسند است كه چيزى را بگوييد و انجام ندهيد.
همچنین در آیه‌ای دیگر می‌فرماید: «وَلَا تَكُونُوا كَالَّتِي نَقَضَتْ غَزْلَهَا مِن بَعْدِ قُوَّةٍ أَنكَاثًا تَتَّخِذُونَ أَيْمَانَكُمْ دَخَلًا بَيْنَكُمْ أَن تَكُونَ أُمَّةٌ هِيَ أَرْبَی مِنْ أُمَّةٍ» (نحل: ۹۲) شما (که با پیمان بستن به نام خدا تعهّدی را می‌پذیرید، به عهد خود وفا کنید و) همانند آن زنی نباشید که (به سبب دیوانگی) رشته خود را بعد از تابیدن، از هم باز می‌کرد. شما نباید به خاطر (ملاحظه این و آن و) این که گروهی، جمعیّت‌شان از گروه دیگری بیشتر است، (پیمانها و) سوگندهای خود را (بشکنید و آن را) وسیله خیانت و تقلّب و فساد قرار دهید.
همچنین می‌فرماید: «وَأَوْفُوا بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ كَانَ مَسْئُولًا» (اسراء: ۳۸) و به عهد و پیمان (خود که با خدا یا مردم بسته‌اید) وفا کنید، چرا که از (شما روز رستاخیز درباره) عهد و پیمان پرسیده می‌شود.
پیامبر اکرم (ص) در بیان اهمیت وفای به عهد می‌فرمایند: «لا دین لمن لا عهد له و ایمان لمن لا امانة له» کسی که وفای به عهد و پیمان ندارد، در حقیقت دیندار واقعی نیست، و کسی که امانتدار نباشد، ایمان کامل ندارد.
در حدیثی دیگر، نشانه شخص منافق سه چیز بیان شده است، که یکی از آنها این است که وقتی وعده می‌دهد، خلاف وعده می‌کند.
علما در بیان ویژگی‌های وفای به عهد می‌نویسند: وفای به عهد، از علامت‌های افراد اهل صلاح و دین است. وفای به عهد، نشانه کرامت انسانی است و بزرگی آنها را نشان می‌دهد و از شعبه‌های دین و ایمان است. وفای به عهد، از اخلاق نبوی، و مصداق اصلی صدق و صداقت است. وفای به عهد، ارزش انسانی و اخلاقی جامعه را بالا می‌برد و باعث ازدیاد اعتماد و خوش‌بینی می‌شود.
ایشان افزودند: متاسفانه در جامعه‌ای که وفای به عهد و پیمان نباشد، فرقی ندارد که آن عهد و پیمان دینی باشد یا سیاسی، اجتماعی و …؛ میان مردم بدبینی و بی‌اعتمادی ایجاد می‌شود.
مولانا مطهری در بخش دیگر سخنان خویش، ضمن گرامیداشت هفته قوه قضاییه، این هفته را به مسئولین قوه قضاییه تبریک گفتند و فرمودند: در سال ۱۳۶۰ در چنین ایامی شهید آیت‌الله بهشتی و یاران‌شان به شهادت رسیدند. شهید بهشتی شخصیتی بود که امام راحل(ره) در مورد ایشان می‌فرماید: شهید بهشتی یک ملت بود.
ایشان تاکید کردند: اجرای عدالت، مهمترین رکن است. که باید مسئولین محترم با اجرای عدالت، به بهترین صورت عمل نمایند.
دیدگاهتان را بنویسید