- فضایل عمر بن الخطاب (رضی الله عنه)
در فضیلت عمر بن خطاب (رض) احادیث زیادی آمده است. اکنون به چند مورد از این احادیث اشاره میشود.
- عبدالله بن عمر (رض) میگوید: پیامبر(ص) فرمودند: در خواب دیدم که شیر نوشیدم تا اینکه با تمام وجود احساس آرامش و رفع تشنگی کردم. سپس ظرف شیر را به عمر(رض) دادم تا بنوشد. اصحاب گفتند: ای پیامبر(ص) آن را به چه چیزی تعبیر نمودید؟ پیامبر(ص) فرمودند: آن را به علم تعبیر نمودم.
- ابوسعید خدری (رض) میگوید: از پیامبر(ص) شنیدم که میفرمودند: در خواب دیدم که مردم را به من نشان دادند و هر یک پیراهنی به تن دارند، بعضی از این پیراهنها به علت کوتاهی به سینه آنها میرسید و بعضی دیگر کوتاه تر بود. در این هنگام عمر(رض) را دیدم که پیراهنی به تن دارد و به علت بلندی، آن را بر روی زمین میکشد. اصحاب گفتند: ای پیامبر(ص)، آن را به چه چیزی تعبیر نمودید؟ پیامبر(ص) فرمودند: آن را به ایمان تعبیر نمودم.
- عقبة بن عامر(رض) میگوید: پیامبر(ص) فرمودند: اگر بعد از من پیامبری باشد به تحقیق آن پیامبر، عمر(رض) است.
- ابوذر(رض) میگوید: از پیامبر(ص) شنیدم که میفرمودند: به راستی خداوند حق را بر زبان عمر(رض) جاری کرد و اوست که حق را می گوید.
- ابن عباس (رض) میگوید: پیامبر(ص) فرمودند: خدایا اسلام را به وسیله ابوجهل پسر هشام یا به وسیله عمر(رض) یاری ده و بر کفر پیروز بگردان. پس صبحگاهان عمر(رض) نزد پیامبر(ص) آمد و اسلام آورد.
- فتوحات اسلام در زمان خلافت عمر بن الخطاب (رضی الله عنه)فتوحات لشکر اسلام در این مدت بسیار زیاد است که به چند مورد اشاره میشود: فتح عراق، مداین، شام، مصر، لیبی، مداین، رامهرمز، شوشتر، جندی شاپور، همدان، ری، قومیس و گرگان، طبرستان، آذربایجان، خراسان، کرمان و سیستان، مکران (بلوچستان) و….
- اقدامات مهمی که در زمان خلافت عمر فاروق (رضی الله عنه) صورت گرفت؛
1- تعیین سال هجری، 2- برابری خلیفه با تمام مردم در حقوق عمومی، 3- تقسیم کشور به استان و شهرستان و بخش، 4- دستور شرکت در اجلاس سالانه حج، 5- تاسیس اداره بازرسی، 6- جدول مالیات سالانه، 7- دفتر مالیات به زبانهای فارسی و رومی و قبطی، 8- رونق صنعت کشاورزی، 9- تاسیس اداره کشاورزی، 10- ایجاد قوه قضائیه در کشور و منصوب کردن قضات، 11- سد دروازهی رشوه خواری، 12- تاسیس زندان و بیت المال، 13-تاسیس اداره نظارت بر اماکن عمومی، 14- احداث کاروانسراها در بین مکه و مدینه، 15- نظام ادارهی ارتش، 16-تشکیل بسیج عمومی، 17- احداث و بازسازی راهها و پلها و خیابانها، 18- آموزش معارف، 19- برقراری نظم در آموزش و روش های نگهداری از قرآن، 20- آموزش ادبیات عرب، فقه، حدیث، 21- تشکیل مجلس شورا، 22- تعمیر و توسعه مسجد نبوی، 23- گسترش مسجدالحرام و حرم، 24- پیدایش پول(سکه)، 25- تلاش برای حذف نظام برده داری، 26- تاسیس سازمان اطلاع رسانی، 27- ترویج آزادی اندیشه و بیان، 28- منع شراب خواری، 29- توجه به ایتام، مسافران، غلامان و مساکین، 30- اقدامات در جهت رفع خشکسالی، 31- ایجاد شهرهای بصره و کوفه و… - رابطۀ خویشاوندی و محبت عمر بن الخطاب (رضی الله عنه) با علی بن ابی طالب (رضی الله عنه) و خانواده ایشان
عمر(رض) در امور مهم بدون اینکه از علی(رض) مشورت بگیرد تصمیم نهایی را نمیگرفت. علی(رض) هم با اخلاص و دلسوزی به او مشورت میداد. هنگامی که عمر (رض) عازم بیت المقدس شد، علی (رض) را به عنوان جانشین خود در مدینه گمارد و رابطۀ دوستانه آنها با وصلتی که انجام گرفت و علی(رض) ام کلثوم (رض) دختر فاطمه (رض) را به عقد عمر(رض) درآورد، به اوج خود رسید.
همچنین علی(رض) سه تن از فرزندانش را به نام های عمر، ابوبکر و عثمان نامگذاری کرد، و این واقعیت انکارناپذیر است که هر انسانی محبوب ترین نامها را برای فرزندانش برمیگزیند. گفتنی است که علی (رض) مشاور درجه یک عمر بن خطاب (رض) محسوب میشد.
عمر (رض) برای اهل بیت و فرزندان رسول خدا (ص) احترام زیادی قائل بود و آنان را بر فرزندان و خانواده خود ترجیح میداد. حسین بن علی (رض) میگوید: روزی عمر(رض) به من فرمود: پسرم! گاهی صبح یا شام نزد من بیا. حسین (رض)میگوید: یکی از روزها وقتی میخواستم نزد او ایشان دیدم با معاویه (رض) نشسته و گفتگو میکنند. ابن عمر (رض) میخواست وارد شود به او اجازه نداد. من هم آرام برگشتم. روز بعد به من فرمود: چرا نزد من نیامدی؟ گفتم: آمدم، دیدم شما با معاویه(رض) گفتگو میکنید و به ابن عمر(رض) اجازه ندادید وارد شود، بنابراین برگشتم. عمر (رض) گفت: تو با ابن عمر(رض) فرق می کنی و دست بر سر خود گذاشت و گفت: هرچه ما داریم از جانب خدا و سپس از جانب شما است.
ابن سعد از جعفر بن محمد باقر و او از علی بن حسین (رض) نقل می کند که نزد عمر(رض) لباسهایی از یمن آوردند. او در حالی که بین قبر رسول خدا (ص) و منبرش نشسته بود همه آنها را در میان حاضرین تقسیم کرد. بعد از این که تمام شد، حسن(رض) و حسین (رض) از خانه مادرشان فاطمه، بیرون شدند و به سوی او آمدند. عمر (رض) در حالی که به آنها نگاه میکرد به مردم گفت: از آنچه به شما پوشانیدم خرسند نیستم. مردم گفتند: رعیت را پوشاندهای پس کار خوبی کردهای. گفت: به خاطر اینکه نتوانستم از این لباسها به این دو پسر بپوشانم، زیرا لباس ها گشاد بودند و برازندهی تن آنها نبود. سپس به استاندار خود در یمن نوشت که دو لباس از همین نوع برای حسن (رض) و حسین (رض) بفرستد. او نیز دو لباس مناسب برای آنها فرستاد. اینها همه نشانه محبت و دوستی حضرت عمر فاروق (رض) با حضرت علی مرتضی (رض) و خانواده بزرگوار ایشان می باشد.
- شهادت حضرت عمر فاروق (رض)
حضرت عمر بن الخطاب بعد از ده و نیم سال خلافت و خدمات به اسلام، در سن 63 سالگی توسط ابولولو مجوسی به شهادت رسیدند و در جوار دو دوست صمیمی خود آرام گرفتند.
منابع
1- کتاب بررسی، تجزیه و تحلیل زندگی خلیفه دوم، عمر بن الخطاب؛ مولف: دکتر علی صلابی
2- کتاب زندگی فاروق اعظم، عمربن الخطاب؛ مولف: علامه شبلی نعمانی
3- کتاب البدایه والنهایه؛ مولف: علامه ابن کثیر
4- کتاب خلفای راشدین در کلام پیامبر(ص)؛ مولف: علی رضا سالاری
5- کتاب الاصابه؛ مولف: علامه ابن حجر