در قرآن کریم از زلزله به نامهای زلزال الأرض، الرجفة، الراجفة، الرادفة، الصيحة، الخسف، الصدع. یاد شده است.
قرآن عظیم الشأن بیشتر زمانی از زلزله سخن به میان می‌آورد که از رستاخیز و پایان جهان سخن به میان می‌آورد از زلزله‌های عظیم و مخرب می‌گوید.
در ابتدای سوره مبارکه حج از زلزله‌ای هولناک سخن به میان آورد: « يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمْ إِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَيْءٌ عَظِيمٌ يَوْمَ تَرَوْنَهَا تَذْهَلُ كُلُّ مُرْضِعَةٍ عَمَّا أَرْضَعَتْ وَتَضَعُ كُلُّ ذَاتِ حَمْلٍ حَمْلَهَا وَتَرَى النَّاسَ سُكَارَى وَمَا هُم بِسُكَارَى وَلکِنَّ عَذَابَ اللَّهِ شَدِيدٌ.حج/1و2» اى مردم، از پروردگار خود پروا كنيد، چرا كه زلزله رستاخيز امرى هولناك است. روزى كه آن را ببينيد، هر شيردهنده‌اى آن را كه شير مى‌دهد [از ترس] فرو مى‌گذارد، و هر آبستنى بار خود را فرو مى‌نهد، و مردم را مست مى‌بينى و حال آنكه مست نيستند، ولى عذاب خدا شديد است.
و در سوره زلزال می‌فرماید: «إِذَا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزَالَهَا. زلزال/1» آنگاه كه زمين به لرزش [شديد] خود لرزانيده شود.
در احادیث پیامبر گرامی اسلام ـ صلی الله علیه و سلم ـ اشاره به زلزله‌های عظیم و هولناک در آخر الزمان و قرب قیامت شده است، از جمله:
روى البخاري عن أبي هريرة قال قال رسول الله صلى الله عليه وسلم: «لاتقوم الساعة حتى يقبض العلم وتكثر الزلازل ويتقارب الزمان وتظهر الفتن ويكثر الهرج وهو القتل وحتى يكثر فيكم المال فيفيض»
امام بخاری ـ رحمه الله ـ حدیث پیامبر اسلام ـ صلی الله علیم و سلم ـ را به نقل از حضرت ابوهریره ـ رضی الله عنه ـ چنین روایت می‌فرماید: قیامت برپا نمی‌شود تا مادامی که علم از بین برود و زلزله‌ها زیاد گردد و زمان به هم نزدیک شود و فتنه‌ها سربرآورد و هرج و مرج که قتل و کشتار باشد، افزونی یابد. و تا زمانی که در بین شما، مال دنیا بیش از حد نیاز، زیاد گردد.
آنگونه که از روایات و تواریخ برمی‌آید، در زمان حیات طیبه رسول گرامی اسلام ـ صلی الله علیم و سلم ـ در مکه یا مدینه، هیچ زلزله‌ای رخ نداده است تا اصحاب واکنش آنحضرت را شاهد باشند، ولی در زمان خلافت سیدنا فاروق اعظم زلزله‌ای رخ داد که باعث رعب ایشان و اصحاب گردید. حافظ ابن عبد البر أندلسي در کتاب «التمهيد» می‌نویسد: هیچ روایت صحیحی که گویای آن باشد که در زمان پیامبر ـ صلی الله علیم و سلم ـ زلزله‌ای رخ داده، به ما نرسیده است، اما در زمان حضرت عمر ـ رضی الله عنه ـ زلزله‌ای رخ داد که امیرالمومنین فرمود: شما به گناه‌آلوده شده‌اید، اگر دو باره زمین بلزد من از اینجا می روم. (التمهید3/318)
- علت زلزله
زلزله یکی از سپاهیان خداوند تبارک و تعالی است: «وَلِلَّهِ جُنُودُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ.الفتح/4» لشکریان آسمانها و زمین از آن خداست.
و نیز «وَمَا يَعْلَمُ جُنُودَ رَبِّكَ إِلَّا هُوَ المدثر/31» و [شماره] سپاهيان پروردگارت را جز او نمى‌داند.
مسلمان، معتقد است که هر بلایی که بر او فرود می‌آید، به دستور خدا است، زیرا خداوند می‌خواهد بنده مسلمان خود را به وسیله آزمایش‌های دنیوی از گناه پاک کند و آنگاه به نزد خود ببرد: «ظَهَرَ الْفَسَادُ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِمَا كَسَبَتْ أَيْدِي النَّاسِ لِيُذِيقَهُمْ بَعْضَ الَّذِي عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ. الروم/41» به سبب آنچه دستهاى مردم فراهم آورده، فساد در خشكى و دريا نمودار شده است، تا [سزاى] بعضى از آنچه را كه كرده‌اند به آنان بچشاند، باشد كه بازگردند. - وظیفه مسلمان در وقت وقوع زلزله
اما وظیفه مسلمان در زمان بروز این حادثه و دیگر بلایا این است که از گناهان توبه نموده به خدا برگردد و با صدقه، نماز، زکات و دعا از این بلاها به خدا پناه ببرد.
ابن أبي شيبة در «المصنف» می‌نویسد: حضرت عمربن عبدالعزیز ـ رحمه الله ـ در نامهای به فرماندهانش نوشت: این زلزله چیزی است که خداوند به وسلیه آن بندگانش را تنبیه می‌کند، هر کس می‌تواند صدقه دهد، چرا که خداوند در قرآن می‌فرماید: «قد أَفْلَحَ مَن تَزَكَّى وَذَكَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّى » رستگار آن كس كه خود را پاك گردانيد؛ و نام پروردگارش را ياد كرد و نماز گزارد.
و سخن حضرت آدم و حوا، آن زمان که از بهشت برون رانده شدند را بگویید: «قَالَا رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنفُسَنَا وَإِن لَّمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ. اعراف 23» گفتند: پروردگارا، ما بر خويشتن ستم كرديم، و اگر بر ما نبخشايى و به ما رحم نكنى، مسلماً از زيانكاران خواهيم بود.
و آنگونه که نوح گفت: «وَإِلَّا تَغْفِرْ لِي وَتَرْحَمْنِي أَكُن مِّنَ الْخَاسِرِينَ. هود/47» و اگر مرا نيامرزى و به من رحم نكنى از زيانكاران باشم.
و نیز آنطور که یونس دعا کرد: «فَنَادَى فِي الظُّلُمَاتِ أَن لَّا إِلَـهَ إِلَّا أَنتَ سُبْحَانَكَ إِنِّي كُنتُ مِنَ الظَّالِمِينَ. انبیاء /87». (المصنف2/472)
علامه قسطلاني می‌فرماید: لازم است در وقت زلزله و دیگر بلایا مانند صاعقه، باد شدید و رانش زمین، همه به درگاه خداوند زاری و تضرع نمایند. (إرشاد الساري 2/257) - حکم کسی که در اثر زلزله کشته شود
کسی که به حادثه زلزله یا دیگر بلاهای آسمانی کشته شود در نزد خداوند حکم شهید را دارد و خداوند به او مزد شهدا را می‌دهد: امام بخاری ـ رحمه الله ـ حدیث پیامبر اسلام ـ صلی الله علیم و سلم ـ را به نقل از حضرت ابوهریره ـ رضی الله عنه ـ چنین روایت می‌فرماید: «الشهداء خمسة: المطعون والمبطون والغريق وصاحب الهدم والشهيد في سبيل الله.» (متفق عليه)
پنج گروه شهید به حساب می‌آیند: کسی که به مرض طاعون بمیرد، کسی که از درد شکم (مثل اسهال) وفات کند، کسی که غرق شود، کسی که زیر آوار بمیرد و کسی که در راه خدا به شهادت رسد.حسین سلیمان پور
منبع: انواروب
دیدگاهتان را بنویسید