تمام دین، نصیحت است

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی احناف خواف، مدرس حوزه علمیه احناف خواف، در مراسم نماز جمعه (۸ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲) اهل سنت این شهر، با تلاوت آیه (ادْعُ إِلَىٰ سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ ۖ وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ ۚ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِيلِهِ ۖ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ) پیرامون موضوع موعظه و نصیحت حکیمانه به ایراد سخن پرداخت.

مولوی جلیل احمد موحدی در آغاز سخن بیان کرد: صحبت امروز در رابطه با موعظه و نصیحت حکیمانه می‌باشد.

پیامبر(ص) می‌فرمایند: تمام دین، نصیحت است.

موعظه حسنه، وعظ و نصیحت نیک، در قرآن به اشکال مختلف آمده است و در احادیث پیامبر(ص) نیز در رابطه با این موضوع و وعظ و نصیحت مسلمان، وعظ و نصیحت حاکم مسلمانان، وعظ و نصیحت مردم برای حاکم، مطالب زیادی بیان شده است.

در آیه‌ای که تلاوت شد، خداوند متعال می‌فرماید: (ای پیامبر(ص)! مردم را به سوی راه پروردگارت با حکمت، سیرت و دانش و آگاهی نصیحت کن و با کسانی که مجادله و مخالفت می‌کنند، با آنان با روش نیک گفت‌وگو کن، همانا خداوند می‌داند چه کسی از راهش منحرف شده است و خداوند به احوال کسانی که راه یافته‌اند، آگاه‌تر است).

باید موعظه‌ی ما نیک باشد و مجادله و بحث با منتقد، احسن باشد

وی ادامه داد: مفسرین در مورد این آیه چند نکته بیان می‌کنند.

می‌فرمایند: اولین وظیفه‌ی پیامبران الهی دعوت بود و هرکسی هم که مدعی جانشینی پیامبر(ص) است، باید دعوت و نصیحت، روش او باشد.

دومین پیام، دعوت و نصیحت باید دارای جهت باشد و به راه خدا دعوت داده شود.

سوم، این دعوت دارای مراتب و مراحلی باشد و با حکمت و از روی فهم و آگاهی باشد.

چهارم، کسی که مبلِّغ است و دیگران را به راه خدا دعوت می‌دهد، با هر اسم و مسئولیتی، وظیفه‌ی او رساندن دین است و نتیجه‌ی آن تبلیغ دین است.

پنجم، در این آیه خداوند موعظه و نصیحت مسلمان را با صفت حسن می‌آورد و باید موعظه‌ی ما نیک باشد و مجادله و بحث با منتقد، احسن باشد.

مخاطب خاص در این آیه پیامبر(ص) است اما مخاطب عام، همه‌ی افراد هستند.

اگر انسان برای کسی موعظه می‌کند باید خود او عامل باشد

مولوی موحدی ادامه داد: همه‌ی ما به یک شکلی دعوت‌گر هستیم و باید یکدیگر را به سوی دین خدا و واقعیت دعوت دهیم.

در بحث مردم و خالق، باید از خالق بترسیم و این نشانه‌ی مومن است.

اگر انسان برای کسی موعظه می‌کند باید خود او عامل باشد.

متاسفانه بعضی از افراد، بهانه می‌آورند که چون فلانی در مسجد است، به مسجد نمی‌آییم، این شخص برای نماز خواندن بهانه‌ی الکی می‌آورد.

بعضی موارد را باید مورد توجه قرار دهیم. اگر کسی در بازار چشم‌چرانی می‌کند و یا در زمین غصبی نماز می‌خواند، بداند که نماز او درست نیست.

بهترین سخن، نیکو‌ترین سخن است. اگر ما عامل نیستیم، در دعوت دیگران هم توجه کنیم.

موعظه نیک آن است که انسان مانند عمر فاروق(رض) آن را با دل و جان بپذیرد

اگر نماز تهجد نمی‌خوانیم، به دیگران بگوییم که پیامبر(ص) این عمل را انجام می‌دادند و به خود نسبت ندهیم.

موعظه نیک آن است که انسان مانند عمر فاروق(رض) آن را با دل و جان بپذیرد. تعداد زیادی از صحابه، حضرت عمر(رض) را نصیحت می‌کردند و ایشان با افتخار قبول می‌کردند.

مدرس حوزه علمیه احناف خواف افزود: در این زمانه، به اطراف، شهر، کشور و مردم خود نگاه کنیم و بدانیم که در قبال همه ما مسئول هستیم.

با وعظ و نصیحت نیک و با دانش، باید نصیحت‌گر باشیم. نصیحت‌گر به این معنا نیست که سخنرانی کنیم، زیرا؛ سخنران از همه بیش‌تر محتاج است، کسی که مسئولیتی دارد، از همه بیش‌تر نیاز به نصیحت دارد.

خیلی سخت است که مسئولیت خطیری را که خداوند بر دوش ما نسبت به خدا و مردم گذاشته است، به خوبی انجام دهیم. خداوند خودش باید توفیق این کار را دهد.

اگر به مسلمانی فایده نمی‌رسانیم، به او ضرر نیز نرسانیم

در یک مقوله آمده است که بهره‌ی مسلمان از مسلمان دیگر سه چیز است:

اول، اگر به مسلمانی فایده نمی‌رسانیم، به او ضرر نیز نرسانیم.

بعضی اوقات خبر می‌رسد که مغازه‌داری مشغول کاسبی است و چشم او به مغازه‌ی دیگر است، برای این‌که ببیند مغازه‌ی دیگر، آیا مشتری دارد یا ندارد و به شکل عجیبی به دنبال ضرر به شخص دیگری می‌باشند. ما حق نداریم در معامله، بدگویی دیگران را انجام دهیم.

دوم، اگر نمی‌توانیم یک مسلمان را خوشحال کنیم، اجازه نداریم که او را غمگین و ناراحت کنیم.

سوم، اگر نمی‌توانیم از کسی تعریف کنیم، حق بدگویی او را هم نداریم.

اگر می‌خواهیم کسی را نصیحت کنیم؛ جایگاه شخص، موقعیت زمانی و مکانی را بشناسیم و بعد نصیحت کنیم

وی خاطر نشان کرد: اگر می‌خواهیم کسی را نصیحت کنیم؛ جایگاه شخص، موقعیت زمانی و مکانی را بشناسیم و بعد نصیحت کنیم.

بگذاریم جوانان به مسجد بیایند و نماز بخوانند، اگر به فرض مثال جوانی کلاه ندارد، بر او عیب نگیریم، زیرا؛ دوره فساد است و اگر جوانی به مسجد بیاید، کار بزرگی انجام داده است و باید دست آن جوان را ببوسیم.

در هر مکانی که اسم دین بر روی آن باشد، اگر جوان و نوجوانی در کنار ما بود، افتخار کنیم و دعا کنیم که ای کاش فرزند ما هم در این مکان می‌بود. امروز افتخار کنیم که در ماه رمضان، در مساجد ما ختم‌های قرآن برگزار شد و دعا کنیم خداوند از ما قبول بفرماید.

این مسائل تاثیراتی خواهد داشت که فرزندان ما در آینده خواهند دید و برای یکدیگر تعریف خواهند کرد. اصلا نیاز نیست که فقط عده‌ای خاص، نصیحت کننده باشند و گروهی دیگر فقط نصیحت گوش کنند، همه‌ی ما نیازمند نصیحت هستیم.

اگر نصیحت‌کردن را فراموش کردیم، شاید نسل بعدی ما دیگر نماز نخوانند و مواظب این هم باشیم که نیت ما صاف و پاک باشد.