فعالیت‌ها:
وی اولین طبیب و پزشک مسلمانی است که در زمینه‌های مختلف تخصصی در طب کتاب‌هایی مانند طب اطفال و طب بزرگسالان نگاشته است.
ایشان علم پزشکی را نزد پدر و عمویش آموخت و بعد نزد اسحاق بن سلیمان الاسرائیلی علم طب را ادامه داد و با تجربه و دانش‌اندوزی چندساله‌اش به پزشکی ممتاز تبدیل شد. بعد از آن وی در اندلس و شمال دریای مدیترانه شهرت و معروفیت گسترده‌ای پیدا کرد؛ به‌طوری که دانشجویان، گروه گروه از اندلس برای فراگیری علم پزشکی نزد وی به قیروان می‌آمدند.
او حدود ۷۰ سال از عمرش را به گوشه‌نشینی گذراند و برخلاف دیگر پزشکان آن زمان، هیچ دوستی و نزدیکی با درباریان نداشت. بر پایهٔ منابع تاریخی او درمانگاهی را برای درمان بیماران برپا کرده بود و به‌طور رایگان آنان را معالجه می‌نمود.
به دلیل اینکه قسطنطین بسیاری از کتاب‌های وی را به اروپا برد نظریات جسورانه وی در علم طب در قرن ده میلادی به اروپا نیز رشد و رواج یافته بود؛ به‌طوری‌که ناپلئون بناپارت یک جلد از کتاب توشه سفر و غذای آماده را با خود در حمله فرانسه به مصر حمل می‌نمود.
راه درمان از نظر ابن‌جزار:
ابن جزار قوانین طبیعی عمومی و اسم گیاهان را به سه زبان عربی، یونانی و بربری تنظیم و مرتب نمود و همیشه بر یک قاعده تأکید داشت که عبارت بود از: «هر مریضی را دوای گیاهی سرزمین خودش مداوا می‌کند، برای اینکه زمین هر منطقه متناسب با طبیعت و دردهای همان منطقه گیاهانی که تأثیرات دارویی را رشد و نمو می‌دهد»
خصوصیات:
ابن الجزار مردی آرام بود که در شادی‌ها و اندوه‌های مردم شرکت می‌کرد، ولی با آنها طعامی نمی‌خورد. وی برای شخصیت خودش احترام قائل بود و می‌گفت در بین مردم نبایستی دچار هیچ لغزش و خطایی شد. وی بسیار از قضاوت دوری می‌کرد، برای همین در هیچ محکمه‌ای حاضر نشد و هیچ موقع به عنوان عضوی از اعضای نظام و دستگاه قضاوت حکومت نبود، به‌طوری که خیلی از فقها و دانشمندان آن زمان وی را الگو و سرچشمه خود در این زمینه قرار داده بودند.
آثار:
از آثار او می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
1. توشه مسافر و غذای آماده (این کتاب توسط قسطنطین الافریقی به زبان لاتین ترجمه شده‌است)
2. اعتماد به دواهای مفرد و تکی
3. آرزو و میل به دواهای مرکب
4. طب فقیران و مسکینان
5. معده و بیماری‌های آن و درمان آن
6. توشه مسافر در درمان دردها
6. طب کهنسالان
7. اسباب و علت‌های طول عمر
8. سیاست کودکان و نحوه اداره آنها- مرجع در طب کودکان.
وفات:
وی به گفته بعضی مورخین در سال ۳۶۹ هجری قمری برابر با ۹۷۹ میلادی و به گفته عده دیگری در سال ۴۰۰ هجری قمری برابر با ۱۰۱۰ میلادی درگذشت.
✍️ محمد مکفی رودی
دیدگاهتان را بنویسید