هر چیزی که وسیله تقرب و نزدیکی به الله تعالی باشد آن را «قربانی» می‌گویند. – حوزه علمیه احناف خواف

ایشان در مقدمه سخنان خویش اظهار داشت: برتری بخشیدن بعضی ماه‌ها و روزها و شب‌ها بر یکدیگر و تخصیص بیشتر اجور بر اعمال و عبادات، گوشه‌ای از عدل، فضل و رحمت الهی نسبت به بندگانش است. از فواید این ایام و زمان‌ها اینست تا آن عده از بندگان که به علت ضعف مالی و ناتوانی جسمانی نمی‌توانند در بعضی عبادات که دارای اجر و ثواب زیاد است، شرکت کنند با اعمال و عباداتی دیگر مطابق توان و استعدادشان ثوابی را به دست آورند که دیگران با قدرت جسمانی و ثروت مالی چون حج، جهاد و صدقه کسب می‌کنند. ایشان افزود: پس سعادتمند کسی است که این فصول و ایام و ساعات را غنیمت شمرده و به خاطر تقرب به الله و کسب رضای او تلاش نماید.ایشان در بیان معنای ذوالحجه اظهار داشت: ذوالحجّة دوازدهمین و آخرین ماه از ماه‌های قمری و یکی از ماه‌های حرام است که آیین حج در این ماه انجام می‌گیرد. روز اول این ماه ازدواج حضرت علی و فاطمه که خلفای راشدین در آن نقش پررنگی داشتند، صورت گرفت.ایشان در بیان فضیلت این دهه یادآور شد: در فضيلت اين دهه مبارك دلایل بسياری از قرآن و سنت وارد شده است: ۱- الله سبحانه و تعالي می‌فرمايد: “والفجر وليال عشر”. ابن‌عباس و ابن‌زبير و مجاهد و ديگران گفته‌اند: منظور از اين ده شب دهه ذي‌الحجه است. “والشفع و الوتر” مقصود از شفع [زوج] روز عید قربان و و‌تر [تک] روز عرفه است. ۲- همچنين از ابن‌عباس روايتی است که پیامبر این ماه را از محبوب‌ترین ماه‌ها در نزد الله تعالی بیان کرده و عمل در این ماه را از جهاد در راه خدا افضل دانسته است. ۳- الله تعالي در سوره انبیاء در مبحث اعمال حج مي‌فرمايد: “ويذكروا اسم الله في أيام معلومات” [حج/28] ابن عباس در تفسير آن مي‌گوید: يعني روزهای دهگانه ذي‌الحجه. ۴- از ابن عمر روايت است كه رسول خدا فرمودند: «هيچ ايامی نيست كه عمل صالح در آن محبوب‌تر از اين ايام دهگانه باشد؛ پس در آنها بسيار تهليل (لا اله الا الله) و تكبير (الله اكبر) و تحميد (الحمدلله) بگوييد» ۵- همچنين ابن‌حجر عسقلانی در فتح‌الباری مي‌فرمايد: آنچه در فضيلت و برتری ايام ذی‌الحجه نمايان است جمع شدن تمام عبادات يعنی: نماز، روزه، صدقه و حج در اين مناسبت است. مولوی مکفی افزود: اعمالی كه شايسته است در دهه ذی‌الحجه انجام داد: ۱-روزه: كَانَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَصُومُ تِسْعَ ذِي الْحِجَّةِ، وَيَوْمَ عَاشُورَاءَ، وَثَلَاثَةَ أَيَّامٍ مِنْ كُلِّ شَهْرٍ. «ابوداود» خصوصا روزه عرفه که رسول خدا در مورد آن فرمودند: إِنِّي لَأَحْتَسِبُ عَلَى اللَّهِ أَنْ يُكَفِّرَ السَّنَةَ الَّتِي قَبْلَهُ، وَالسَّنَةَ الَّتِي بَعْدَهُ. (رواه مسلم) ۲-ذكر: تسبيح و تحميد و تهليل و تكبير. عن ابن عُمَرَ عن النبي قال: «مَا مِنْ أَيَّامٍ أَعْظَمُ عِنْدَ اللهِ وَلَا أَحَبُّ إِلَيْهِ الْعَمَلُ فِيهِنَّ مِنْ هَذِهِ الْأَيَّامِ الْعَشْرِ، فَأَكْثِرُوا فِيهِنَّ مِنَ التَّهْلِيلِ وَالتَّكْبِيرِ وَالتَّحْمِيدِ» امام بخاري مي‌فرمايد: «ابن عمر و ابوهريره در روزهای دهگانه وارد بازار مي‌شدند و تكبير مي‌گفتند و مردم با تكبير آنها تكبير مي‌گفتند» و همچنين امام بخاری مي‌فرمايد: «عمر بن خطاب در قبه‌اش در منی [منا] تكبير مي‌گفت و اهل مسجد تكبير او را مي‌شنيدند و تكبير مي‌گفتند و مردم در بازار به تكبير آنها تكبير مي‌گفتند، چنانكه منی بر اثر تكبير آنها به لرزه می‌افتاد». ایشان ادامه داد: شايسته است ما مسلمانان اين سنت فراموش شده را كه متاسفانه حتی در بين اهل صلاح و خير به فراموشی سپرده شده است به مانند آنچه در ميان سلف صالح‌مان بود زنده كنيم.۳-استغفار. ۴-تلاوت قرآن. ۵- محافظت بر سنت‌ها و نوافل. ۶- صدقه دادن. ۷- ارتباط با خويشاوندان. ۸- دعا کردن. در کتاب ترمذی می‌آید: خَيْرُ الدُّعَاءِ دُعَاءُ يَوْمِ عَرَفَةَ. ۹ـ قربانی کردن: قربانی یک عبادت مالی و از شعائر مهم اسلام است و در سال دوم هجری مشروع گردید. رسول الله درمدینه هر سال قربانی می‌کردند.مدرس محترم حوزه علمیه احناف خواف در مورد مفهوم قربانی گفت: از نظر معنای لغوی «قربانی» از لفظ «قُربان» و قربان از «قُرب» گرفته شده است. هر چیزی که وسیله تقرب و نزدیکی به الله تعالی باشد آن را «قربانی» می‌گویند، خواه ذبح حیوان باشد یا دیگر صدقات. ولی در عرف عام به آن حیوانی که مسلمانان به خاطر رضای الله در روزهای معین عید قربان ذبح می‌کنند «قربانی» گفته می‌شود. ایشان در زمینه تاریخچه قربانی یادآور شد: ذبح قربانی جهت تقرب پروردگار از زمان آدم علیه‌السلام شروع شد؛ وقتی که دو فرزندش هابیل قوچی و قابیل مقداری گندم را به عنوان قربانی به بارگاه خداوندی تقدیم نمودند، به دستور و روال آن زمان آتشی از آسمان آمد و قربانی هابیل را سوخت، که این علامت قبولیت بود و قربانی قابیل به حال خود باقی ماند. این واقعه در قرآن چنین آمده است: «اذ قربا قربانا فتقبل من احدهما و لم تقبل من الاخر» [مائده/27].بعد از آن این عمل در تمام ادیان سماوی به عنوان یک عبادت و ذریعه قرب و در مناسبات و مواقع خاص به عنوان یک دستور و آیین به جای ماند. اینجاست که می‌بینیم تمام ملت‌ها اعم از پیروان ادیان سماوی و غیرسماوی با ذبح حیوان یا صدقه دادن پول و کالا به بارگاه خداوندی یا معبود‌های باطل خویش تقرب می‌جویند.ایشان افزود: قربانی به عنوان شعار دین و آیین، مشروعیتش به زمان ابوالانبیا و ابوالموحدی حضرت ابراهیم (ع) بر می‌گردد، که در آن واقعه تاریخیِ بی‌مثال، ایشان برای قربان کردن فرزند برومندش حضرت اسماعیل(ع) اقدام فرمودند و پس از پیروز و نامدار شدن ایشان در آن آزمایش سخت و تاریخی، قربانی جایگاه و اهمیت ویژه‌ای را در ادیان آسمانی خصوصا دین اسلام کسب کرد. آن داستان تکان دهنده و شگفت‌انگیز درسوره صافات آمده است.ایشان تصریح کرد: قربانی و حج که مجموعه‌ای از مناسک طواف، سعی، وقوف عرفه، منی، مزدلفه، رمی‌جمرات، قربانی شکرانه و…، شعائر و عباداتی هستند که در ماه ذی‌الحجه ادا می‌شوند، و مشروعیت همه آنها به حضرت ابراهیم برمی‌گردد و از ایشان به خاتم پیامبران و اهل اسلام به ارث رسیده است؛ چرا که پیامبر اسلام  جانشین برحق و نتیجه دعای حضرت ابراهیم بودند.سخنران این هفته نماز جمعه اهل سنت خواف در بیان حکم قربانی خاطرنشان کرد: قربانی طبق مذهب امام ابوحنیفه واجب است. این وجوب از قرآن، سنت و اجماع ثابت شده است. الله تعالی می‌فرماید: “فَصَلِّ لِرَبِّکَ وَانْحَرْ” (کوثر/۲) “وَالْبُدْنَ جَعَلْنَاهَا لَکُمْ مِنْ شَعَائِرِ اللَّهِ لَکُمْ فِیهَا خَیْرٌ” (حج: ۳۶) «و [قربانى کردن] شتران [درشت اندام] را برایتان از شعائر خداوند گردانیده‌ایم، در آن برایتان خیر است». پیامبر اکرم(ص) هر سال عملاً قربانی کردند و قولاً فرمودند: «مَنْ وَجَدَ مِنْكُمْ سَعَةً فَلَمْ يُضَحِّ فَلاَ يَقْرَبَنَّ مُصَلاَّنَا» هدف از نزدیک نشدن به مصلی ترک نماز نیست، بلکه توبیخی است برای تارک قربانی. بعد از پیامبر، صحابه و تابعین و تمام مسلمانان تا امروز این عمل نیک را انجام داده‌اند.ایشان در زمینه اهمیت قربانی تاکید کرد: ۱- جایگاه قربانی آن قدر والاست که در کلام الهی بعد از نماز ذکر شده است. “فَصَلِّ لِرَبِّکَ وَانْحَرْ” (کوثر/۲) “قُل‌‌‌‎ْ إِنَّ صَلاَتِی وَ نُسُکی وَ مَحْیای وَ مَمَاتِی للهِ رَبِّ الْعَالَمِین” (انعام/۱۶۲) ۲- قربانی نشانی از تقوای قلبی فرد می‌باشد. “لَنْ يَنَالَ اللَّهَ لُحُومُهَا وَلَا دِمَاؤُهَا وَلَكِنْ يَنَالُهُ التَّقْوَى مِنْكُمْ” (حج/۳۷) ۳- قربانی نشانی از تعظیم شعائر خدا است. “وَمَنْ يُعَظِّمْ شَعَائِرَ اللَّهِ فَإِنَّهَا مِنْ تَقْوَى الْقُلُوبِ” (حج/۳۲) ۴- قربانی در روز عید قربان محبوب‌ترین عمل در نزد خداوند است. حضرت عایشه (رض) از پیامبر روایت می‌کند که ایشان فرمودند: «مَا عَمِلَ ابْنُ آدَمَ يَوْمَ النَّحْرِ عَمَلًا أَحَبَّ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ مِنْ هِرَاقَةِ دَمٍ» (ترمذی) ۵ـ رسول الله به جهت احیای این شعار هر سال قربانی داشتند. با این که رسول خدا تا سال هفتم هجری وضعیت اقتصادی خوبی نداشتند ولی هر سال به یک گوسفند اکتفا نکرده و دو گوسفند ذبح می‌نمودند. ۶ـ قربانی در روز قیامت با شاخ، سم و موهایش در نزد خداوند متعال حاضر می‌شود. ۷- ایجاد مهر و محبت بین اقوام و دوستان با هدیه دادن گوشت قربانی. ۸- صدقه دادن به فقرا و مساکین. ۹- نوعی تشبیه به حجاج.مولوی مکفی متذکر شد: کسانی که حیوان قربانی را می‌فروشند، قطعاً مراعات بسیاری از مسایل فقهی را داشته باشند. مثلاً سن قربانی را دقیق به فروشنده بگویند، نشود که حیوانی که قربانیش جایز نیست را به مشتری بفروشند. از حیث وزن مراعات کرده و حدود شرعی را رعایت نمایند. برخی متأسفانه شکم گوسفند را بیشتر از حد طبیعی پر کرده و می‌فروشند که این کار حرام و ناجایز است و یا ممکن است کارهای دیگری برای اضافه شدن وزن و قیمت حیوان انجام دهند. حیوان قربانی را از کسی خریداری نماییم که مورد اعتماد باشد، نه از کسی که ما را فریب دهد و باعث ضررمان شود. همه کسانی که استطاعت قربانی دارند و قربانی بر آنها واجب است، حتما قربانی کنند. سعی شود به جای نیمگی و خرج‌های اضافه برای اموات و عزیزان خود قربانی نماییم. مقداری از گوشت قربانی را به حوزه علمیه احناف خواف اختصاص دهید.ایشان افزود: ضمن تبریک پیشاپیش خدمت حجاج محترم و آرزوی اینکه به سلامتی و با حج مقبول و مبرور و سعی مشکور برگردند؛ از هر کس که با حجاج در ارتباط است، خواهشمندم این توصیه را به آنها برسانند که این ایام را غنیمت شمرده و از اتلاف اوقات با عکس‌برداری و فضای مجازی دوری نمایند.ایشان در بخش دیگر سخنان خویش گفت: سالروز آزادی اسراء را خدمت این عزیزان و خانواده‌های محترم‌شان تبریک عرض کرده و امیدوارم که همیشه آزاد و آزاده زندگی کنند.

ایشان همچنین خطاب به مردم محترم توصیه نمود: مردم عزیز در این وضعیت سخت اقتصادی توبه کرده و متوجه اعمال باشیم و از مسؤولین کشور خواهش می‌کنم نسبت به اقتصاد و معیشت مردم فکری بردارند و هر کس از مسؤولین کاری از دستش ساخته است، انجام دهد، وگرنه در نزد خدا و بندگان خدا مأخوذ خواهد بود.

مقالات مرتبط

اشتراک گذاری