قربانی عمل به شعائر الله است

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی احناف خواف، مولوی گل محمد مومن، در مراسم نماز جمعه ۲۵ خردادماه ۱۴۰۳ اهل سنت شهر خواف، با تلاوت آیه (وَ لِکُلِّ أُمَّةٍ جَعَلْنا مَنْسَکاً لِيَذْکُرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلي‏ ما رَزَقَهُمْ مِنْ بَهيمَةِ الْأَنْعامِ فَإِلهُکُمْ إِلهٌ واحِدٌ فَلَهُ أَسْلِمُوا وَ بَشِّرِ الْمُخْبِتينَ) پیرامون مسائل عید قربان به ایراد سخن پرداخت.

مدرس حوزه علمیه احناف خواف بیان داشت: خدا را شاکر باشیم به دلیل دریافتن ایام مبارک ذی‌الحجه و در روز قیامت ثمرات اعمال در این ماه را خواهیم دانست. در آیه‌ای که از سوره‌ی حج تلاوت شد، در مورد حیواناتی که به عنوان شکرانه و هدی حج ذبح می‌شوند و قربانی‌هایی که مسلمانان در نقاط مختلف دنیا انجام می‌دهند مسائلی را بیان نموده است.

سخنران نماز جمعه خواف ادامه داد: اگر انسان مقداری به آیات قرآن و احادیث دقت کند، شاید به هیچ قیمتی حاضر نشود قربانی کردن و فضیلت آن را از دست دهد. قربانی فقط ویژه‌ی این امت نبوده است. الله متعال در آیه‌ای که تلاوت شد می‌فرماید: خداوند برای هر امتی یک منسک و روشی قرار داده است و در هر زمان متناسب با خصوصیات آن امت‌ها بوده است و در همه‌ی آن‌ها، مقصد قربانی، ذکر نام الله بر آن حیوانی است که الله به عنوان نعمت عطا فرموده است.

ایشان ادامه داد: خداوند یک روز را در عالم قرار داده است تا کسانی که استطاعت دارند، به فکر فرو روند که آن‌ها را چه کسی آفریده است و این نعمت‌هایی که از آن استفاده می‌کنند، اعم از حیوانات حلال‌گوشت و …، خالق آن کیست. خداوند این روز را قرار داده است تا بنده، به خاطر خدا این حیوان را قربانی کند تا تقوای او کامل شود. خداوند قربانی و حیوانی که در حج به عنوان هدی ذبح می‌شود را شعائر الله نامیده است. کسی که شعائر و نشانه‌های خدا را بزرگ بشمرد و بزرگ کند، یعنی توسعه دهد، مصداق آیه (من یعظم شعائر الله) را اجرا کرده است.

مولوی مومن افزود: از معظم شماردن شعائر الله، یکی این است که انسان برای رضای الله، همان‌طور که صحابه قربانی‌های بزرگ‌تری آماده می‌کردند، ما هم قربانی‌های بزرگ آماده کنیم. درست است مشکلات زیاد است اما در زمان صحابه، مشکلات سخت‌تری وجود داشت اما برای رضای الله، تمام تلاش خود را برای اجرای بهتر این دستور الهی انجام می‌دادند.

دهه اول ذی الحجه سرار فضیلت است

مدرس حوزه علمیه احناف خواف خاطر نشان کرد: ایام ذی‌الحجه، دارای فضائل زیادی است. در بعضی از جوامع مسلمین، از جمله جامعه‌ی خودمان، فکر می‌کنیم که ذی‌الحجه یعنی فقط عید قربان، در حالی از زمان رویت هلال ذی‌الحجه، همه‌ی این ده روز دارای فضیلت خاصی است. ده روز اول ذی الحجه فضیلتش از رمضان کم‌تر نیست، حتی علما فرمودند: از میان روزها اول، دهه‌ی ذی الحجه و از میان شب‌ها، شب‌های رمضان از همه بهترند. پیامبر(ص) می‌فرمایند: هیچ دوران و روزی در سال وجود ندارد که عمل صالح نزد خداوند از این ده روز اول ذی‌الحجه محبوب‌تر باشد.

سخنران نماز جمعه خواف در رابطه با تکبیرات ماه ذی‌الحجه گفت: در این ده روز، بیش‌تر از دیگر روزهای سال، تکبیر مشروع شده است. تکبیرات ویژه که همان تکبیرات تشریق است، از نماز صبح روز عرفه تا عصر روز سیزدهم ذی الحجه، برای این ماه در نظر گرفته شده است. اما صحابه در کل این ده روز، در اوقات مختلف، این تکبیرات را زیاد می‌گفتند. صحابه در کوچه و بازار این تکبیرات را بلند می‌گفتند و مردم نیز با آنان همراه می‌شدند. ایام ایام یاد و تکبیر الله است. یکی دیگر از تکبیراتی که معمولا گفته می‌شود این است: الله اکبر کبیرا والحمدلله کثیرا، سبحان‌الله بکرة و اصیلا و صلی الله علی سیدنا محمد و علی آله و صحبه تسلیما کثیرا.

ایشان تصریح کرد: در ادامه‌ی حدیث قبل، صحابه عرض کردند: ای رسول خدا(ص)! آیا جهاد در راه خدا در سایر اوقات سال، آن هم به ثواب اعمال ذی‌الحجه نمی‌رسد؟ پیامبر(ص) فرمودند: جهاد در راه خدا نیز به ثواب اعمال در این دهه نمی‌رسد مگر این‌که کسی خودش با مال خود به جهاد برود و شهید شود وگرنه کسی که به جهاد برود و برگردد، بازهم به ثواب دهه‌ی ذی‌الحجه نمی‌رسد.

ذی الحجه؛ ماه دوستی و آشتی با خداست

مولوی مومن بیان داشت: بیاییم در این دوران با خدا و مساجد آشتی کنیم، رحمت‌های خدا بسیار زیاد سرازیر است و چه بسا افرادی در قیامت، به اعمال دیگران غبطه خورند. وقتی الله این دهه را راه دستگیری برای بندگان قرار داده است که می‌توانند از گناه پاک شوند، باید حداقل انسان سعی کند که در فرائض کوتاهی نکند و چقدر بد است که فردی در این ایام، از گناه نیز دست نکشد.

مدرس حوزه علمیه احناف ادامه داد: به حوادث مختلف ایام نگاه کنیم ببینیم افرادی که از دنیا رفتند، چه چیزی با خود بردند. توشه‌ی آنان فقط اعمال در چنین ایامی و ماه رمضان و… است، نه مال و ثروت و… . تمام عزت بندگان در تذلل نزد رب العالمین است. از عمل حضرات ابراهیم و اسماعیل(ع) باید درس تسلیم و بندگی گرفت. وقتی ابراهیم(ع) خواب می‌بیند که فرزند عزیز خود را ذبح می‌کند، نه این‌که دستور صریح باشد، بدون چون و چرا تسلیم می‌شود و این درس بندگی است.

سخنران نماز جمعه خواف تاکید کرد: متاسفانه مسلمان امروزی می‌گوید: چه فایده انسان گوسفند بکشد، اگر پول آن را خرج فلان‌کار کند بهتر است درحالی‌که این بندگی و تسلیم نیست. باید از حضرت ابراهیم(ع) درس گرفت. اگر حکمت الله این است که قربانی انجام گیرد، باید انسان مانند حضرت ابراهیم(ع) بپذیرد. حضرت ابراهیم(ع) وقتی چنین دستوری که باید پسر خود را قربانی کند، برای اسماعیل جوان می‌گوید، ببینیم اسماعیل جوان چه جوابی می‌دهد. او می‌گوید: پدرم آن‌چه دستوری داری انجام بده و ان‌شاءالله مرا از صالحان بیابی. پدر و فرزند بدون چون و چرا تسلیم می‌شوند و وقتی ابراهیم(ع) اسماعیل را بر پیشانی خواباند و تصمیم به ذبح گرفت، ندا آمد: ای ابراهیم! خواب را به حقیقت تبدیل کردی. و خداوند قوچی را به عنوان فدیه اسماعیل می‌فرستد.

ایشان گفت: چرا روزگار ما تیره و تار شده است؟ چرا روابط همسران خراب شده است؟ چرا حیا در افراد کم شده است؟ همه‌ی این‌ها به دلیل ضعف عبادت و شیوع فساد و گناه است. اگر انسان عبادت کند، رحمات الهی سرازیر می‌شود. بررسی کنیم بیینم، بین افرادی که پنج‌وقت مقید مسجد هستند و افرادی که هیچ رابطه‌ای با نماز و مسجد ندارند، در کدام یک از افراد دو گروه، معتاد، شراب‌خوار و زناکار و… بیش‌تر است.

مولوی مومن ادامه داد: قرآن می‌فرماید: نماز انسان را از کار زشت منع می‌کند. درست نیست که بگوییم: من نه نماز می‌خوانم و نه مانند فلان شخص که نماز می‌خواند دزدی می‌کنم. اولا این اتهام به آن شخص است و ثانیا اگر او نماز می‌خواند و دزدی می‌کند، باید دزدی را ترک کند نه این‌که نماز نخواند و شخصی که چنین سخنی می‌گوید، باید نماز بخواند و دزدی هم نکند. کفار به حضرت شعیب(ع) گفتند: ما اختیار خود در بت‌پرستی و … را داریم. این سخنان سخن کفار است و برای یک کار نیک، عمل نیک دیگر را تضعیف نکنیم و نگوییم نماز نخواند، نخواند ولی فلان کار را نکند، این درست نیست و مسلمانی را از همه‌ی جوانب باید رعایت کرد.

قربانی کردن در عید قربان درس توحید است

مدرس حوزه علمیه احناف خواف افزود: قربانی به چه دلیل مشروع شده است؟ حکمت قربانی چیست؟ حکمت اصلی را الله بیان می‌کند و می‌گوید: این است که در کل عالم در یک روز حیوان حلال گوشتی که الله به عنوان نعمت برای آنان قرار داده است، به نام الله ذکر می‌کنند و می‌گویند که خالق تمام نعمت‌ها الله است. در ادامه درس توحید است که ای مردم! خدای شما یگانه است و برای او تسلیم شوید و برای کسانی که تسلیم الله هستند، به آنان مژده بده.

سخنران نماز جمعه خواف تصریح کرد: این همه حیوان برای مراسم مختلف کشتیم و به یاد بیاوریم همه‌چیز برای الله است. یکی از نشانه‌های تسلیم همین قربانی است. برخی می‌گویند بیاییم این پول‌ها را جمع کنیم و کار اجتماعی انجام دهیم خب این افراد بیایند و همه‌ی پول‌هایی که صرف شراب و ساز و آواز عروسی‌ها و… می‌شود را صرف چنین کارهای اجتماعی کنند. برای خدایی که تمام اموال و ثروت را داده است، یک گوسفند را العیاذ بالله حیف می‌دانیم. آیا تمام فقیران منتظرند این قربانی را حذف کنیم و جامعه را سرو و سامان دهیم. علاوه بر این‌ها شاید افرادی باشند که در طول سال دچار مشکلات اقتصادی باشند و گوشت خوبی به خانواده ندهند ولی این‌جا توفیق اجباری برای آنان است که صاحب گوشت هم می‌شوند.

ایشان خاطر نشان کرد: چرا باید در عید فطر و قربان خوشحال باشیم؟ برای بنده سزاوار نیست که برای نعمت‌های عام خداوند مجلس و جشن و شادی بگیرد؟ مثلا برخی جشن تولد می‌گیرند که فرزند آنان در فلان تاریخ متولد شده است، خب خداوند برای حیوانات هم فرزند داده است، این مهم نیست، مهم این است که فرزند را چگونه تربیت کرده‌ایم. اگر فرزند را حافظ قرآن کردیم، این فضیلت است و سزاوار جشن هست. هرگاه فرزندمان پنج‌وقت نماز به مسجد رفت، آن‌گاه جشن بگیریم و خوشحالی کنیم.

مولوی مومن افزود: در عید هم همین قضیه است. در عید فطر، مسلمان یک ماه روزه گرفته است و تراویح خوانده و صدقه داده است و این‌جا، جا دارد که با نماز عید و صدقه فطر جشن بگیرد. این خوشحالی امتیازی است که نزد الله حاصل شده است. در عید قربان هم همین‌گونه است و انسان می‌تواند در دهه‌ی ذی‌الحجه اعمال زیادی کسب کند و در روز عید قربان برای افرادی که طاعت انجام دادند، جا دارد خوشحالی و شادمانی کنند.

نیت را برای قربانی باید اصلاح کرد

مدرس حوزه علمیه احناف خواف گفت: هرشخص مسلمان عاقل و بالغ که مقیم باشد و توان مالی داشته باشد که این توان مالی یعنی علاوه بر ضروریات اصلی زندگی، بقیه را حساب کند، مثلا طلا و نقره، زمین اضافه و مال تجارت و… را روی هم بریزد و به اندازه نصاب زکاتی فعلی که ۲۹۰ میلیون تومان برسد، بر این شخص قربانی واجب می‌شود. فرقی نمی‌کند زن هست یا مرد، مجرد و متاهل، این شخص باید قربانی کند.

سخنران نماز جمعه خواف پیرامون انواع حیوانات قربانی خاطرنشان کرد: حیوان قربانی از بز حتما باید یکسال کامل باشد و یک روز هم کمتر نباشد. خریدار باید از فروشنده حتما تحقیق کند و هرچه فروشنده بگوید از ذمه‌ی خریدار ساقط می‌شود و اگر فروشنده دروغ بگوید برای فروش مال، گردن او بسته است. گوسفند میش هم در اصل یکسال است اما اگر شش ماه باشد و هیکل آن به اندازه یکسال باشد و از شش ماه یک روز کم‌تر حساب نیست.

ایشان ادامه داد: گاو حتما باید دو سال داشته باشد، شتر حتما باید پنج سال را تکمیل کند. حیوانی که مثلا یک دست لنگ باشد ولی آن را به زمین می‌رساند و تا قربانگاه می‌برد اشکالی ندارد ولی حیوانی که دست را بالا نگه می‌دارد درست نیست. اگر یک سوم گوش یا دم یا دنبه‌اش بریده است درست نیست. اگر حیوان به اصطلاح مالداران کَر هست، درست نیست و به مالی که می‌گویند کُر اشکالی ندارد. مالی که ذاتا کل باشد، اشکالی ندارد. گوسفندی که شاخ آن شکسته است از روی پوست به بالاتر اشکالی ندارد ولی اگر از داخل استخوان بیرون بیاید، درست نیست. اکثر دندان‌ها باید سالم باشد که بتواند بچرد. گرگی اگر زیاد باشد که به درون سرایت کند درست نیست اما اگر سرایت نکند درست است. حیوانی که پستان آن خشک یا قطع شده است درست نیست ولی گاو چون چهار پستان دارد و یکی این‌گونه باشد، اشکالی ندارد.

مولوی مومن افزود: نیت را باید برای قربانی اصلاح کرد و با خود بگوییم که وقتی خداوند این همه ثواب و فضیلت به ما داده است، باید نیت خود را نیز اصلاح کنیم و حال اگر کسی خیلی نیاز داشت همه را برای خود نگه دارد و یا کم‌تر یا بیشتر اشکالی ندارد. اما روش مستحب این است که گوشت را سه قسمت کنیم و یک قسمت را برای مستمندان، یک قسمت را به دوستان و قسمتی را برای خود نگه داریم. و ان‌شاءالله حوزه‌ی علمیه که طلاب علوم دینی هم از نیازمندان و هم دوستان ما محسوب می‌شوند را نیز فراموش نکنیم. با توجه به تقاضای مردم، افرادی که گوسفند می‌فروشند، در کارشان خیانتی نکنند و به درستی میزان کنیم و در قربانی خیانت نکنیم.