ریا، شرک پوشیده و خفی است – حوزه علمیه احناف خواف

• ریا، شرک پوشیده و خفی است و به خاطر همین پوشیدگی، بسیاری از مردم متوجه ریا نیستند. ریا، یعنی انسان به خاطر عمل صالح، زهد و تقوایی که دارد، دوست دارد که در دل مردم جای گیرد و پیش مردم قدر و منزلت داشته باشد.
• ریا این است که مقصد از اعمال صالحه، به دست آوردن عزت دنیوی باشد نه رضایت الهی. هنگامی که شخص جاه‌طلب این حالت برایش حاصل گردد، به خاطر پارسایی‌اش طلب‌کار احترام و عزت از مردم می‌شود.
• اگر بیشتر مردم به نظر انصاف به اعمال خود توجه نمایند، معلوم می‌گردد که علمی که به دست می‌آورند، عبادتی که انجام می‌دهند، فقط به خاطر دیده شدن و تعریف دیگران است.
• علامت ریاکاری این است که هنگامی که شخص علمی حاصل می‌کند یا عبادتی انجام می‌دهد، گویا به زبان حال به مردم می‌گوید: خوب توجه نمایید که من این چنین شخصیتی هستم. این حالت به حدی می‌رسد که اگر مردم از او تعریف نمایند، خوشحال می‌شود و اگر از او تمجید ننمایند، ناراحت و دل‌تنگ می‌گردد.
• علامت دیگر ریا این است که اگر مردم جایگاهش را نگه ندارند، مثلاً در هنگام خرید و فروش به جایگاهش توجهی نکنند یا هنگامی‌که وارد جایی می‌شود، برایش بلند نشوند یا در مجلسی برایش جایی در صدر مجلس باز نکنند، در دلش احساس تنگی و ناراحتی می‌کند و تعجب می‌کند که چرا مردم جایگاه من را نگه نمی‌دارند و گویا از علم و عبادت خود پشیمان می‌شود. هنگامی که فردی به این حالت برسد، معلوم می‌گردد که هدفش مردم و تمجید آنها بوده است و این یعنی ریا. گویا خداوند متعال را رها نموده و جزای اعمالش را از مردم طلب می‌کند و این همان ریا و شرکی است که در حدیث به این مضمون آمده است که رسول خدا (ص) فرمودند: «الشِرکُ أخفَی فِیکُم مِن دَبِیبِ النَّملِ» شرک از حیث پوشیدگی و غیرمحسوس بودن، از راه رفتن مورچه در تاریکی هم پوشیده‌تر و نامحسوس‌تر است.
• رئیس مجمع فقهی اهل سنت خراسان در آخر فرمایشات خود فرمودند: سعی نماییم که از ریا که یک نوع شرک خفی است و علاماتش بیان شد، دوری کنیم و دنبال تأیید و رضایت مردم نباشیم، بلکه هدف و مقصد اصلی ما فقط حصول رضایت الهی باشد.
  خداوند متعال ریا و شرک را از وجود همه ما دور فرماید.

  محمد مکفی رودی

مقالات مرتبط