دعوت قرآنی به شناخت مخاطب و ادب در سخن نیازمند است

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی احناف خواف، مولوی دکتر جواد عصار، در مراسم نماز جمعه 28شهریورماه 1404 اهل سنت شهر خواف، پیرامون موضوعات اهمیت دقت در کلمات و گفتار، عبرت از دشمنی یهود با پیامبر(ص) و ضرورت هوشیاری مسلمانان در برابر دشمنان امروز به ایراد سخن پرداخت.

مدرس حوزه علمیه احناف خواف در آغاز سخن بیان داشت: مبحثی که امروز به آن می‌پردازیم، یکی از آیاتی است که خداوند متعال آن را با (یاایها الذین آمنوا) آغاز کرده است که حدود ۹۰ آیه در قرآن با این جمله شروع می‌شود. یعنی ای کسانی که ایمان آوردید و برخی از مفسرین می‌فرمایند: این ندا، ندای حبیب الی الحبیب است. خداوند دوستان خود را خطاب کرده و آن‌چه که توقع دارد را مطرح می‌نماید.

سخنران نماز جمعه خواف ادامه داد: در آیه«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَقُولُوا رَاعِنَا وَقُولُوا انْظُرْنَا وَاسْمَعُوا وَلِلْكَافِرِينَ عَذَابٌ أَلِيمٌ» خداوند می‌فرماید: ای کسانی که ایمان آوردید، از کلمه‌ی (راعنا) دیگر استفاده نکنید بلکه به جای آن بگویید (انظرنا واسمعوا) و بدانید کفار آینده‌ی دردناک خواهند داشت.

وی افزود: کلمه‌ی(راعنا) در عربی یعنی لحظه‌ی به ما گوش یا توجه کن اما در زبان یهودیان به معنای مرد احمق بود. یهودیان این جمله را که اعراب در خدمت پیامبر(ص) استفاده می‌کردند، به معنای زشت می‌گرفتند و پیامبر(ص) را تمسخر می‌کردند.

مولوی عصار بیان داشت: گاهی(راعینا) یعنی چوپان ما، به کار می‌گرفتند. در این‌جا بود که خداوند به مومنین تذکر داد که ای مدعیان ایمان، کلمه‌ی(راعنا) را دیگر استفاده نکنید و از کلمه‌ای استفاده کنید که دیگر کسی نتواند شما را مسخره کند و بگویید: (انظرنا و اسمعوا).

مدرس حوزه احناف خواف تصریح کرد: این آیه برای مردم امروزی پیامدهایی دارد که اولین آن این است که به انعکاس سخنان خود توجه کنید و مواظب کلمات خود باشید، هرچند که با حسن ظن استفاده کنید اما مواظب گفتار خود باشید.

سخنران نماز جمعه خواف افزود: اگر قرار باشد که انسان از هر کلمه‌ای استفاده کند و به معنای آن توجهی نداشته باشد، شاید معانی بسیار بدی از کلمه‌ی او دانسته شود. مولانا در مثنوی می‌فرماید: سر غیب آن را سزد آموختن؛ کز زگفتن لب تواند دوختن. کسی لایق است رازها را بداند که جلوی زبان خود را بتواند بگیرد. هر دعا و خواسته‌ای را نمی‌شود انسان داشته باشد و خواسته‌های خود را در سطح توان خود محدود کند.

وی خاطر نشان کرد: انعکاس حرف‌های ما، علیه ما هم استفاده می‌شود. سخن و کلام ما را فرشتگان همراه ما ثبت می‌کنند. شخصی خدمت پیامبر(ص) عرض کرد که آیا کلمات ما هم علیه ما در قیامت هستند؟ پیامبر(ص) فرمودند: آیا جز این است که افرادی بر پیشانی کشیده می‌شوند و به طرف جهنم برده می‌شوند به وسیله‌ی گفتار زشت آنان؟ بعضی از جملات آن‌قدر نزد الله متعال ارزش دارد که به واسطه‌ی همین جمله انسان بهشتی می‌شود.

دکتر عصار تصریح کرد: هر کلمه‌ای را نباید استفاده کنیم هرچند که حسن ظن داشته باشیم. خداوند در این آیه رفتار یهود را متذکر می‌شود و گویا که می‌خواهد بیان کند که دشمن فرصت‌طلب است و به دنبال این است که با یک بهانه، علیه شما کار کند.

مدرس حوزه احناف خواف ادامه داد: دشمنی یهود، بارها علیه پیامبر(ص) ثبت شده است. یهود بنی نضیر با پیامبر(ص) متعهد شده بودند که در شرایط متفاوت مسلمانان را حمایت کنند. در بین یکی از هم‌پیمانان پیامبر(ص) با گروه دیگر، درگیری رخ داد و قرار بر این شد که دیه پرداخت شود. پیامبر(ص) از هم پیمانان خود، شروع به جمع آوری مال کردند. بنی نضیر در ابتدا خیلی ظاهر خوبی نشان دادند اما خبث باطنی آنان باعث شد که نقشه‌ای برای قتل پیامبر(ص) بکشند و پیامبر(ص) از طریق وحی مطلع شدند و جلسه با یهودیان را ترک کردند و یهودیان به خواسته‌ی خود نرسیدند و پیامبر(ص) به آنان دستور ترک منطقه را دادند.

وظیفه مسلمانان در حمایت از مظلومان و مقابله با اسرائیل

سخنران نماز جمعه خواف گفت: امروز می‌بیینیم که اسرائیل چگونه مردم بی‌دفاع غزه را قلع و قمع می‌کند. عجیب است که این آیه (لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَدَاوَةً لِلَّذِينَ آمَنُوا الْيَهُودَ) در همه جا دنیا شنیده می‌شود و خیلی از ورزشکاران دنیا به دنبال این هستند که تیم‌های اسرائیل را از شرکت در مسابقات جهانی ممنوع کنند ولی خیلی از مسلمانان ساکت هستند.

وی خاطر نشان کرد: امروزه می‌بینیم که یهود چقدر راحت به کشورهای متفاوت حمله می‌کند و خوشا به حال کسانی که در نامه‌ی عمل خود دشمنی علیه یهود را با پول، دعا، نوشته یا… ثبت کرده‌اند. سال گذشته که بنده در سفر پاکستان بودم مصادف با زمانی بود که موشک‌های ایران به اسرائیل زده شد. به یک از مناطق پاکستان که وارد شدیم، آقایی که مدارک من را چک می‌کرد، دست خود را بلند کرد و صاف ایستاد. علت را پرسیدم و گفت: شما مردمی هستید که موشک‌های شما به سمت سرسخت‌ترین دشمن خدا و مومنین پرتاب شده است.

مولوی عصار بیان داشت: نیمه‌های شب بلند شویم و دعا کنیم که بارخدایا! این یهود عنود را به جزای سختی برسان و این دشمن سرسخت را نابود کن. در جایی که لازم است با مال کمک کنیم، همت داشته باشیم و بدانیم که قطعا خداوند یاری می‌کند. اگر در گوشه‌ای از دنیا و مردم مسلمان دچار حادثه یا مشکلی می‌شوند، برای آنان دعا کنیم و اگر میسر است، با مال خود آنان را یاری کنیم تا الله نصرت خود را بفرستد.

مدرس حوزه احناف خواف افزود: نکته‌ی دیگری که در آیه‌ی ابتدایی که قرائت شد، این است که از واژگان مناسبی در گفتار خود با دیگران استفاده کنیم. پیامبر(ص) جوامع الکلم بودند یعنی از واژگان خلاصه و پرمحتوا استفاده می‌کردند. از نکات دیگر این آیه، توجه به مقام بزرگان، معلمین و شخصیت‌هایی است که در مسیر فعالیت‌های دینی، فرهنگی جامعه در حال تلاش هستند. هرکسی که در جامعه جایگاه دینی و فرهنگی  دارد، باید قدر وی را بدانیم و با او درست صحبت کنیم.

احترام متقابل میان معلم و شاگرد؛ کلید موفقیت در تعلیم و تربیت

سخنران نماز جمعه خواف خاطر نشان کرد: فصل تعلیم و تربیت آغاز می‌شود و مدارس و حوزه‌ها بازگشایی می‌شوند و والدین متوجه رفتار فرزندان خود در مدرسه باشند. دانش آموزان در زمینه‌ی احترام به استاد مراقب و معلمین به دلیل زمینه‌ی تعلیم و تعلمی که خداوند عنایت فرموده است، قدردان باشند.

وی ادامه داد: حرمت و احترام باید از دو‌طرف باشد. اگر دانش آموز احترام استاد را داشته باشد، اثراتی در علم او خواهد آمد که دیگران بعدها خواهند دانست که این دانش آموز با احترام به معلم، به کجاها رسید و اگر معلم قدر دانش آموز خود را بداند، دیگران خواهند فهمید که این معلم کیست.

دکتر عصار ادامه داد: رفتار معلم با دانش آموز، می‌تواند آن دانش آموز را به کرسی‌های بزرگ علمی بنشاند. خیلی‌ها هستند که ارزشی برای شاگردان خود قائل نیستند و این اصلا کار درستی نیست. عدم توجه به ارزش‌‌ها دامن‌گیر کل مجموعه تعلیمی می‌شود.

مدرس حوزه احناف خواف خاطرنشان کرد: پیام دیگر این آیه این است که در مسیر تذکر و دعوت الی الله، مخاطب خود را بشناسیم و به او احترام بگذاریم. خداوند می‌فرمایند: ای کسانی که ایمان آوردید، ای عزیزان من! فلان کار را انجام دهید. کسانی که کارهای اجتماعی انجام می‌دهند، در رفتار با مخاطب، دقت کامل داشته باشند.

سخنران نماز جمعه خواف گفت: با مخاطب خود رفتار درست داشته باشیم. اگر بنده با مخاطب خود نامناسب صحبت کنم، مخاطب هم با من نامناسب صحبت می‌کند. پیام دیگر آیه این است که اگر می‌خواهیم در جامعه نهی انجام دهیم، جایگزین مناسبی هم برای نهی خود داشته باشیم. خداوندمی‌فرماید: (راعنا) را به کار نبرید و به جای آن(انظرنا واسمعوا) را به کار گیرید.