اخلاق نیکو، مفهومی ژرف و فراگیر است که هرگونه نیکی به بندگان خدا و پرهیز از آزار و رنجاندن آنان را در بر می‌گیرد. در میان گوهرهای ارزشمند صفات انسانی، تواضع همچون نگینی درخشان می‌درخشد. این صفت والا، زینتی است که جان آدمی را می‌آراید و رسیدن به آن جز با مجاهده، فروتنی و تربیت نفس میسر نمی‌شود.
رسول گرامی اسلام ﷺ فرمودند:
«مَن تَوَاضَعَ لِلَّه رَفَعَهُ اللَّهُ، وَمَن تَكَبَّرَ وَضَعَهُ اللَّهُ»
«هرکس به‌خاطر خدا تواضع پیشه کند، خداوند او را سرافراز می‌سازد؛ و هرکه تکبر ورزد، خداوند او را خوار می‌گرداند.»
تواضع، از زیباترین جلوه‌های اخلاق نیکوست؛ در حالی که تکبر، صفتی زشت و هلاکت‌بار است.
پیامبر رحمت ﷺ درباره پیامدهای تکبر هشدار داده و فرموده‌اند:
«لَا يَدْخُلُ الْجَنَّةَ مَنْ كَانَ فِي قَلْبِهِ مِثْقَالُ ذَرَّةٍ مِنْ كِبْرٍ»
«کسی که در دلش ذره‌ای تکبر باشد، هرگز به بهشت راه نخواهد یافت.»
تواضع پیامبر اکرم ﷺ:
یاران پیامبر روایت کرده‌اند که آن حضرت ﷺ چنان با مهربانی سلام می‌داد و دست خود را پیش از طرف مقابل رها نمی‌کرد. هرگز چهره از کسی برنمی‌گرداند، مگر آن‌که طرف مقابل نخست روی می‌گرداند. در مجالس، هرکجا جای خالی می‌دید، همان‌جا می‌نشست. سیمای پیامبر ﷺ همواره با لبخند آراسته و آرام‌بخش دل‌ها بود.
تواضع حضرت عمر (رضی‌الله‌عنه):
در یکی از سفرهایش به شام، حضرت عمر و غلامش به نوبت بر شتر سوار می‌شدند. هنگام ورود به شهر، نوبت غلام بود که سوار باشد و خودِ حضرت عمر پیاده راه می‌رفت. ابوعبیده، والی شام، با شگفتی گفت: «ای امیرالمؤمنین! مردم برای استقبال آمده‌اند؛ این وضعیت در شأن شما نیست!»
حضرت عمر فرمود: «ما را خداوند به‌واسطه اسلام عزت بخشیده است؛ نیازی به ترس از گفته‌ی مردم نمی‌بینم.»
تواضع، پلی است میان دل انسان و رضایت خداوند. هرکه متواضع باشد، نزد مردم عزیز و دوست‌داشتنی و نزد پروردگار، گرامی و بلندمرتبه خواهد بود. اما تکبر، هرچند اندک، دیواری است میان انسان و بهشت.
دلا! گر تواضع کنی اختیار
شود خلق دنیا تو را دوستدار
تواضع، زیادت کند جاه را
که از مهر، پرتو بود ماه را
برگرفته از کتاب: قلب‌های متواضع
مولف: محمد ذاکر رضایی
دیدگاهتان را بنویسید