یکی از مقاصد بعثت حضرت رسول ﷺ تزکیه نفس می باشد.
الله تعالی می فرمایند:
رَبَّنَا وَابْعَثْ فِيهِمْ رَسُولًا مِنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِكَ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَيُزَكِّيهِمْ إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ {۱۲۹بقره}.
ترجمه: پروردگارا، در میان آنان رسولی از خودشان برانگیز تا آیات تو را بر آنان بخواند و کتاب و حکمت به آنان بیاموزد و پاکیزه و تزکیه کند آنان را.
در این آیه الله تعالی تعلیم کتاب و حکمت را از مقاصد بعثت بیان فرموده و سپس تزکیه را جداگانه بیان فرموده است.
معنی لفظی و لغوی تزکیه پاک و صاف کردن است.
مراد از تزکیه در اصطلاح شریعت این است، همان طور که انسان افعال و اعمال ظاهری دارد والله تعالی در مورد آن ها امر و نهی کرده است، مثلا اینکه نماز بخوانید، روزه بگیرید و…، این ها اوامر هستند و اینکه دروغ نگویید، غیبت نکنید، شراب ننوشید و…، این ها نواهی هستند، شریعت حکم داده است که از این موارد پرهیز و اجتناب کنیم.
همین طور در باطن انسان یعنی قلب، بعضی صفت ها مطلوب هستند، آن ها در اوامر داخل هستند، مثلا شکر کردن بر نعمت الله تعالی، اگر واقعه ناگواری پیش آمد صبر کردن بر آن، توکل و اعتماد داشتن بر الله تعالی و…، حاصل کردن این ها بر ما لازم و ضروری است.
همچنین در باطن انسان بعضی صفت ها بد و مذموم اند و اجتناب از آن ها لازم و ضروری است، باید آن ها را پاک و برطرف کرد تا این صفات انسان را برای انجام گناه آماده نکند، مثلا تکبر کردن یعنی خود را بزرگ دانستن، حسودی کردن، ریا کاری و تظاهر کردن یعنی انسان به جای این که الله تعالی را راضی کند، یک کار دینی را برای راضی کردن مخلوق انجام دهد، این ریا است، لذا تکبر حرام است، حسد حرام است، ریاکاری حرام است و بی صبری یعنی بر تقدیر الله تعالی راضی نبودن، شکوه و شکایت کردن حرام است، همه این موارد رذایل هستند که در باطن انسان و جود دارد.
خلاصه این که در باطن انسان فضایل زیادی است که حاصل کردن آن ها لازم و ضروری است، و همین طور رذایل زیادی هست که اجتناب از آن لازم و ضروری است.
برگرفته از کتاب: اسلام و زندگی ما /بخش ششم/اصلاح و تصوف
دیدگاهتان را بنویسید