ایشان در مقدمه سخنان خویش گفت: ما در دورانی قرار داریم که هرج و مرج در دنیا حاکم است. بسیاری از ممالک اسلامی دچار هرج و مرج و بیثباتی است. انقلابها به سرعت برپا میشود و به سرعت نیز به شکست میانجامد و مورد هجمهی قدرتهای شرق و غرب قرار میگیرد. از این رو، سردمداران کفر با تشکیل اتحادیههایی دست در دست هم دادهاند و مسلمانان را مورد هجمه قرار میدهند.
ایشان افزود: مهمترین چیزی که در این شرایط حساس برای مسلمانان نیاز است، اتحاد و اجتماعیت مسلمانان با یکدیگر با تکیه بر قرآن و دین مبین اسلام است. اجتماعیت خیلی مهم است؛ تا جایی که پیامبر اکرم(ص) میفرمایند: در هیچ شهر یا روستایی سه نفر وجود ندارند که نماز جماعت را ترک کنند، مگر اینکه شیطان بر آنها غالب میشود. ای ابودرداء، جماعت مسلمانان را بر خود لازم بگیر، زیرا گرگ، گوسفندی را میخورد که از بقیه گوسفندان به دور باشد.
خداود متعال در آیه ۱۴۳ سوره بقره بر تبعیّت، اطاعت و اجتماعیت تأکید دارد؛ آنجا که میفرماید: «وكذلك جعلناكم أمة وسطا لتكونوا شهداء على الناس ويكون الرسول عليكم شهيدا وما جعلنا القبلة التي كنت عليها إلا لنعلم من يتبع الرسول ممن ينقلب على عقبيه وإن كانت لكبيرة إلا على الذين هدى اللـه وما كان اللـه ليضيع إيمانكم إن اللـه بالناس لرءوف رحيم ﴿١٤٣﴾» و بدين گونه شما را امتى ميانه و وسط قرار داديم، تا در روز محشر بر مردم گواه باشيد؛ و پيامبر اکرم(ص) بر شما (امت میانه که به دور از افراط و تفریط است) گواه باشد. و قبلهاى را كه [چندى] بر آن بودى، مقرر نكرديم جز براى آنكه كسى را كه از پيامبر پيروى مىكند، از آن كس كه از عقيده خود برمىگردد بازشناسيم؛ هر چند [اين كار] جز بر كسانى كه خدا هدايت[شان] كرده، سخت گران بود؛ و خدا بر آن نبود كه ايمان شما را ضايع گرداند، زيرا خدا [نسبت] به مردم دلسوز و مهربان است.
مولوی نیکخوی با طرح این سوال که آیا اختلافنظر در اسلام وجود دارد، اظهار داشت: اسلام دین کاملیست که در تمام دورانها جوابگوی مسائل و امت است. اسلام، دین علم، تحقیق و اجتهاد است. اختلاف و تعدد آرا در میان مسلمانان حتی در میان صحابه کرام(رض) وجود داشته و این اختلافنظر برای مسلمانان ادامه خواهد داشت. اما باید دانست که سخن خدا و رسول امری قطعیست و هیچکس حق سرباززدن از امر خدا و رسول را ندارد. اما بعد از خدا و رسول، اطاعت از اولوالأمر زمانی که با استناد به قول خدا و رسول حکمی را صادر کند، لازمی است.
ایشان تصریح کرد: از دیدگاه اهل سنت و جماعت، فقها و مجتهدین معصوم نیستند و به صورت مطلق، همه اقوالشان لازمالاتباع نیست. آنجا که اجتهادشان بر طبق سخن خدا و رسول باشد، اتباع لازمیست، اما زمانی که اجتهاد آنها با قرآن و سنت مغایرت داشت ما میتوانیم با دلیل و بحث مسالمتآمیز، سخن آنها را رد کنیم و متقاعدشان نماییم.
ایشان خاطرنشان کرد: حضرت ابوبکر و عمر (رض) در دو مسئله تقسیم مال غنیمت و حضرت خالدبنولید به عنوان فرمانده لشکر با یکدیگر اختلافنظر داشتند که از این اختلافنظر شیخین چند درس میتوان گرفت: اول: هر کدام از این بزرگان اگر نظری داشتند، با دلیل نظر خود را مطرح میکردند و بر آن نظریه باقی میماندند. دوم: حضرت عمر(رض) با وجود اینکه برای خود نظری مستند دارد، اما چون حاکم مردم حضرت ابوبکر(رض) بود، از حکم ایشان تبعیت میکند و نسبت به حکم ایشان اعتراض نمیکند. سوم: خلیفه مسلمانان با توجه به جایگاه خود، نظر رعیت(حضرت عمر) را گوش میکند و صداقت و قاطعیت او را تحسین میکند.
مولوی نیکخوی تاکید کرد: ما باید در اختلافات فقهی و نظرات شرعی اینگونه باشیم؛ استدلال همدیگر را گوش کنیم و به نظر هم احترام بگذاریم و برای اجتناب از هرج و مرج، از حاکم شرعی و فقیه مذهبی خود اطاعت کنیم.
مرحوم جناب خطیب – امام جمعه فقید شهر خواف – میفرمودند: گرچه ما از شاگردان مرحوم مولانا مطهری هستیم و در زمان حیاتشان و از ابتدای بنای حوزه در کنار ایشان بودیم، اما زمانیکه همه ما علما نشستیم و مولانا حبیبالرحمن مطهری را به عنوان مدیر حوزه علمیه و فصلالخطاب خود انتخاب کردیم، بر خود لازم میدانیم که در هر کاری از گفته ایشان تبعیت داشته باشیم.
من به همان اندازه که از مرحوم مولانا حرفشنوی داشتم، به همان اندازه از مولانا حبیبالرحمن نیز حرفشنوی دارم و برای همیشه حامی ایشان خواهم بود.
مدرس محترم حوزه علمیه احناف خواف ادامه داد: امروز هم الحمدلله همه علمای شهرستان و شما مردم شریف خواف، این اتحاد و حرفشنوی را حفظ کردهاید و در کنار هم، مطیع حوزه علمیه احناف خواف، مولانا مطهری و دیگر علمای خود هستید. اما گاهی اوقات در بعضی از شهرهای دیگر شنیده میشود که بدون از هیچ تشکّل فقهی خودسرانه نظری میدهند که جای تاسف دارد. در مسایل شرعی اطاعت از بزرگان و فقها برای ما لازمیست.
ایشان در ادامه به بیان دو نظریه مسئله استهلال پرداخت و یادآور شد: در زمینه مسئله استهلال دو نظریه کلی مطرح است. عدهای از علما معتقدند که اختلاف مطالع معتبر نیست؛ یعنی اگر در یک نقطه از جهان، مسلمانان ماه را رویت کردند، بر همه مسلمانان لازم است تا به آنها اقتدا کنند. براساس همین نظریه، هر سال برادران شافعیمذهب ما در کردستان، وقتی در کشور عربستان یا جایی دیگر عید اعلان شود، آنها نیز عید میکنند. در افغانستان و بعضی از دولتهای عربی نیز به همین صورت است. اما امسال در اصل امکان رویت، اختلافنظر وجود داشت که حتی دو رصدخانه عربستان که در جده واقع است نیز با هم اختلافنظر داشتند که این اختلاف به دادگاه عالی قضایی کشیده شد که نظریه اثبات رویت تایید گردید و عید اعلان کردند. اما بعضی از کشورهای عربی این حکم عربستان را نپذیرفتند.
نظریه دوم فقها این است که اختلاف مطالع معتبر است و رای صحیح احناف هم همین است.
ایشان افزود: در زمان صحابه نیز همین اختلاف وجود داشته است. حضرت کریب(رض) میفرماید: باری من به سفر شام رفتم، شب جمعه بود و هلال ماه رمضان را رویت کردم و روزه رمضان را شروع کردم. در آخر رمضان به مدینه آمدم، حضرت ابنعباس(رض) از من سوال کردند که ماه در آنجا چه روزی مشاهده شد، من گفتم شب جمعه بود. فرمودند: تو خودت ماه را دیدی؟ گفتم: بله؛ مردم هم دیدند و حضرت معاویه(رض) هم روزه گرفتند. حضرت ابنعباس فرمودند: ما در مدینه، شب شنبه ماه را رویت کردیم و روزه گرفتیم. سپس فرمودند: ما روزه خواهیم گرفت تا سی روز رمضان را تکمیل کنیم یا هلال شوال را ببینیم. کریب سوال کرد: آیا رویت معاویه رو قبول نداری؟ فرمودند: پیامبر به ما دستور دادهاند که با دیدن ماه روزه بگیرید و با دیدن ماه عید کنید.
مولوی نیکخوی خاطرنشان کرد: در ایران، بزرگترین مجمع فقهی اهل سنت در زاهدان است که اعضای آن از سراسر کشور هستند. در جنوب نیز برادران شافعیمذهب ما مجمع فقهی دارند و برادران کُرد نیز حاکم شرعی دارند. مجمع فقهی زاهدان و جنوب، به خاطر عدم رویت هلال شوال به صراحت اعلان کردند که سی روز رمضان را روزه بگیرید.
پیامبر اکرم(ص) فرمودند: اگر حاکم شرع اجتهاد کرد و به جواب صحیح دست یافت دو اجر دارد، اما اگر در اجتهاد خود خطا کرد برای او یک اجر است. کسی نمیتواند متهم بکند که فلان مجمع فقهی اشتباه کرده است. بر ما لازم است که از این مجامع فقهی که مستدل صحبت میکنند اتباع کنیم.
سخنران این هفته نماز جمعه اهل سنت خواف متذکر شد: صرفنظر از تعدد آرا و اختلافات فقهی، دو مسئله جای تاسف داشت، اول: بعضی از مناطق در زمینه اعلان عید خودسرانه نظر دادند و این باعث شد تا مردم دچار سردرگمی و هرج و مرج شوند. حال آیا این نظریهشان کارشناسیشده و تحقیقی بوده است؟ آیا میشود در مسایل شرعی به اخبار اقتدا کرد؟ در حالیکه مقتدای ما همین مجامع فقهی هستند.
دوم: شبههافکنی و سیاسیکاری و اتهام زدن به علما.
حوزه مکی زاهدان و شیخالاسلام، مولانا مطهری و دیگر علما همیشه در دفاع از مقدسات اسلام در صف مقدم بوده و هستند و خواهند بود و هر جا که مذهب مورد هجمه قرار گرفته، این مراکز دینی بودهاند که به مقابله برخواستند.
ایشان افزود: در کردستان وقتی مطابق فقه خود یک روز زودتر عید اعلان کردند و نماز عید خواندند کسی مورد مواخذه قرار نگرفت. قانون اسلامی و اساسی ایران به ما اجازه داده است که در مورد مسایل اعتقادی آزاد هستیم و ما رسماً اگر به این نتیجه میرسیدیم که فلان روز عید یا رمضان است علمای ما نظر میدادند؛ چنانچه در ابتدای رمضان، مولانا چابهاری با شهادت مردم آنجا رمضان را اعلان کردند.
دیدگاهتان را بنویسید