خداوند متعال می‌فرماید: «الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا»(مائده/5) امروز دين شما را برايتان كامل و نعمت خود را بر شما تمام گردانيدم و اسلام را براى شما [به عنوان] دین برگزيدم. تکمیل دین به معنای اینکه همه صفات دین کامل شده است و اتمام دین این است که اسلام در تمام ابعاد برای ما برنامه دارد که چگونه باید عمل کنیم. لذا باید مواظب باشیم که خودسرانه عمل نکنیم و چیزی را در دین اضافه ننمائیم.
وي تأکید کرد: تفریح کردن از منظر دین و شریعت هیچ مشکلی ندارد، بلکه به آن نیز توصیه شده است. اما باید تفریح و شادی ما به نحوه صحیح انجام گیرد و خالی از گناه باشد.
در این ایام ما می‌توانیم هم بساط معرفت را در طبیعت پهن کنیم و هم بساط معصیت. اگر در طبیعت به عظمت الهی فکر کنیم، معرفت ما نسبت به خدا بیشتر می‌شود.
مولوی قهستانی در مورد نوروز اظهار داشت: اولين كسي كه نوروز را جشن گرفت، يكي از پادشاهان فارس به نام جمشيد بود.
وی افزود: همانطور كه واضح است نمي‌توان هر روز را چون در سال برمي‌گردد آن را عيد ناميد؛ بلكه بر اساس يك واقعه بسيار مهم كه در آن روز رخ داده و براي مردم مهم است بايد روزي را به عنوان عيد اعلام كرد، و اين مسأله از تنها آيه‌اي در قرآن كه در آن لفظ (عيد) آمده بيشتر واضح مي‌شود. خداوند متعال از زبان حضرت عيسي نقل مي‌فرمايد كه ايشان مي‌فرمايند: «قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ اللَّهُمَّ رَبَّنَا أَنْزِلْ عَلَيْنَا مَائِدَةً مِنَ السَّمَاءِ تَكُونُ لَنَا عِيدًا لِأَوَّلِنَا وَآخِرِنَا وَآيَةً مِنْكَ وَارْزُقْنَا وَأَنْتَ خَيْرُ الرَّازِقِينَ»[المائدة: 114] كه حضرت عيسي فرستادن مائده از آسمان را براي مسيحيان دليل عيد گرفتن خوانده است.
يك يهودي براي حضرت عمر رضي الله عنه عرض كرد كه اگر آيه «الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا» [المائدة: 3] بر ما يهوديان نازل مي‌شد ما آن روز را عيد مي‌گرفتيم، حضرت عمر فاروق فرمودند: «قَدْ عَلِمْتُ الْيَوْمَ الَّذِي أُنْزِلَتْ فِيهِ، وَاللَّيْلَةَ الَّتِي أُنْزِلَتْ: لَيْلَةَ الْجُمُعَةِ، وَنَحْنُ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بِعَرَفَاتٍ» يعني ما آن روز را جشن داريم، پس معلوم مي‌شود كه اتفاق افتادن يك امر بزرگ ديني دليل اعلام عيد از جانب شرع مي‌باشد.
از تفسير حضرت عبد الله بن عباس رضي الله عنهما از آيه «لِكلِّ امَّةٍ جَعَلْنَا مَنْسَكاً» [سوره حج ـ آيه 34] بيشتر واضح مي‌شود كه در تفسير {مَنْسَكاً} فرموده‌اند: خداوند متعال مي‌فرمايد ما براي هر امّتي عيدي را قرار داديم، و براي اين امّت نيز اعيادي را خداوند قرار داده است يكي عيد فطر و ديگري عيد أضحي.
حضرت انس روايت كرده‌اند كه: «قَدِمَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ الْمَدِينَةَ وَلَهُمْ يَوْمَانِ يَلْعَبُونَ فِيهِمَا، فَقَالَ: مَا هَذَانِ الْيَوْمَانِ؟ قَالُوا: كُنَّا نَلْعَبُ فِيهِمَا فِي الْجَاهِلِيَّةِ، فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: (إِنَّ اللَّهَ قَدْ أَبْدَلَكُمْ بِهِمَا خَيْرًا مِنْهُمَا يَوْمَ الْأَضْحَى، وَيَوْمَ الْفِطْرِ)». اگر به اين فرموده پيامبر صلّی الله عليه و سلّم توجّه شود واضح مي‌شود كه روز نوروز را شريعت نپذيرفته، بلكه جشن در آن روزها را با جشن در ايّام عيد فطر و أضحي عوض كرده است، و معلوم است كه وقتي چيزي به چيز ديگري بدل شود، آن شيء اوّل باقي نمي‌ماند.
علما در مورد عید فطر و قربان دو نظريه دارند: يكی اينكه در عيد فطر چون مسلمانان سي روز روزه رمضان را به جاي آورده‌اند و ماه رمضان ماه مغفرت و نجات از آتش جهنم را سپري كرده‌اند و رضايت خداوند را در آن كسب كرده‌اند بعد از آن جشن و عيد مي‌گيرند و اين روز را گرامی مي‌دارند، و عيد أضحي چون حجّاج حج -كه يكي از اركان اسلام است- را به جاي آورده‌اند بعد از آن مسلمانان جشن مي‌گيرند. نظریه دوم اینکه، عيد فطر به این خاطر است كه در ماه مبارك رمضان براي اوّلين دفعه بر پيامبر وحي و انزال احكام دين صورت گرفته است و عيد أضحي به خاطر اين است كه در روز عرفه آيه اكمال دين نازل و انزال احكام پايان پذيرفته است.
اين مدرس حوزه علمیه احناف خواف تأکید کرد: کلمه عید را بکار بردن، فقط برای دو عید فطر و قربان و عید هفتگی ما که روز جمعه است درست می‌باشد. نوروز چون ریشه اسلامی ندارد باید از عید گفتن آن اجتناب کنیم؛ چرا که پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند: «مَنْ تَشَبَّهَ بِقَوْمٍ فَهُوَ مِنْهُمْ».
