تباهی قلب، رسوایی، غفلت و عذاب وجدان از اثرات گناه می‌باشد – حوزه علمیه احناف خواف

مولوی جلیل‌احمد موحدی: گناه باعث می‌شود که انسان از همه چیز غافل شود.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی احناف خواف، مدرس حوزه علمیه احناف خواف، در مراسم نماز جمعه (۲۶ فروردین ۱۴۰۱) اهل‌ سنت این شهر، با تلاوت آیه «وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَىٰ آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَيْهِمْ بَرَكَاتٍ مِنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ وَلَٰكِنْ كَذَّبُوا فَأَخَذْنَاهُمْ بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ» به ایراد سخن پرداخت.

مولوی موحدی در آغاز سخنان خویش گفت: خداوند متعال در آیه‌ای که قرائت شد می‌فرماید: (و اگر اهل مناطق و اهل هر محله‌ای ایمان می‌آوردند و تقوا را پیشه می‌کردند، ما بر آن‌ها برکات و رحماتی را از زمین و آسمان می‌گشودیم اما آن‌ها تکذیب کردند، و گناه و معصیت کردند و به خاطر اعمال زشت‌ آن‌ها، آن‌ها را به عذاب مبتلا کردیم.) این را مطمئن باشیم، کسی که ادعای مسلمانی دارد و پایبند به شریعت است، هر گناه و معصیتی که از او سر بزند، اثرات منفی در وجودش حتما پیدا می‌شود. علما و مفسرین اثرات منفی گناه را بیش‌تر از ۱۰ مورد بیان کرده‌اند که بنده به ۴ مورد آن اشاره می‌کنم.

مدرس حوزه علمیه احناف خواف گفت: اولین اثر منفی گناه، فاسدشدن قلب انسان است. حتما لزومی نیست که به طاعات و عبادات نگاه کنیم. اگر با برادر مسلمانی بحث‌مان می‌شود و منازعه می‌کنیم و حرفی از زبان ما خارج می‌شود، بعد از چند لحظه با خود می‌گوییم: ای کاش آن حرف را نمی‌زدم. این گناه باعث می‌شود که دل انسان فاسد و سیاه شود. پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند: آگاه باشید که در بدن انسان، تکه گوشتی است که اگر آن تکه گوشت اصلاح شود، همه‌ی بدن انسان اصلاح می‌شود و اگر آن تکه گوشت فاسد شود، تمام بدن انسان فاسد خواهد شد. آگاه باشید که آن تکه گوشت، قلب و دل انسان است. اگر به زندگی و مشاغل خود نگاه کنیم، معنای سیاهی قلب را می‌فهمیم و یا کدورت قلب را درک می‌کنیم. مدتی با برادر مسلمان خود سخن نمی‌گوییم، خودمان ناراحت هستیم که چرا سخن نمی‌گوییم ولی غرور ما اجازه نمی‌دهد که سخن را آغاز کنیم در حالی که دل ما سیاه است و اثر منفی گناه در آن ایجاد شده است.

وی افزود: گاهی اوقات، از شخصی تعریف می‌کنیم که فلانی دارای رفتاری است که شاید خیلی خوب نباشد اما انسان خوش قلب و خوش نیتی است. اگر کسی دارای قلب و نیت خوب باشد، خیلی مفید است و همه از او تعریف می‌کنند. پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند: وقتی که بنده‌ی مسلمان گناه می‌کند، یک نقطه‌ی سیاهی در قلبش به وجود می‌آید و اگر توبه کند و به سوی خدا برگردد، آن سیاهی از بین می‌رود ولی اگر به گناه خود ادامه دهد، سیاهی تمام قلبش را فرا می‌گیرد. وقتی تمام قلب انسان را سیاهی و کدروت فرا گرفت، بیرون شدن از این مهلکه بسیار سخت است.

مولوی موحدی گفت: دومین اثر گناه، رسوایی است. علما و مفسرین می‌فرمایند: کسی که گناه می‌کند، اگر خبر گناهش به دیگران برسد، پیش خدا و خلق خدا رسوا خواهد شد اما اگر مسلمانی به خود اجازه ندهد که گناه کند، هرگاه که به یادش بیاید یک حلاوت و یک لذتی از این که می‌توانست گناه کند اما گناه را انجام نداد، برایش حاصل می‌شود. اگر کسی گناهی انجام داد، حق‌الناسی را ضایع کرد و… ، مردم در این هنگام، با چشم نفرت به سوی او نگاه خواهند کرد تا وقتی که این شخص زنده است، از نگاه دیگران رنج می‌برد. مردم به‌گونه‌ای نگاه می‌کنند که گویا می‌گویند: تو حق ارث خواهرت را خوردی، وصیت پدر را انجام ندادی، به یاد بیاور که پدرت پیرمردی بود که نتوانست برای تو فرزند بگوید: ای پسر! برخیز و دو رکعت نماز بخوان و تو احساس می‌کردی که پدرت توان این را برای تو گفتن ندارد. این‌ها یک رسوایی برای انسان به وجود می‌آورد که انسان از خودش متنفر می‌شود.

وی گفت: سومین اثر منفی گناه، غفلت و بی‌خبری است. گناه باعث می‌شود که انسان از همه چیز غافل شود. یکی از بزرگان می‌فرماید: وقتی بنده‌ای گناه کند، یک غفلتی در این شخص به وجود می‌آید که آن علم و دانشی که صفت خداوند است و به او عنایت کرده است را فراموش می‌کند. حالا در هر رشته‌ای که می‌خواهد باشد، چه دین باشد یا دنیا، فرقی نمی‌کند. از لحاظ تجربه علما ثابت کرده‌اند که گناه انسان، علم انسان را از ذهنش پاک می‌کند. چرا؟ چون وقتی انسان گناه می‌کند، گناه انسان جایگزین معلومات قبلی می‌شود و نمی‌تواند آن معلومات قبلی را به یاد داشته باشد. به خود نگاه کنیم و ببینیم به چه شکلی هستیم؟ دل خود را پاک کنیم. خداوند ماه رمضان را وسیله‌ای قرار داده است برای این‌که انسان دل خود را از گناه و معصیت و هرچه که غیر خدا است، پاک کند.

مدرس حوزه علمیه احناف خواف بیان کرد: خداوند می‌فرماید: (شما همانند کسانی نباشید که خدا را فراموش کرده‌اند و گناه کردند و خداوند آن‌ها را از خودشان فراموش کرد و به یادشان نمی‌آید که چه کسانی بودند، آنان همان فاسقان هستند.) چگونه انسان به وسیله‌ی گناه از همه چیز غافل می‌شود؟ انسان دارای زن و فرزند و نوه می‌باشد و آن‌قدر مشغول گناه است که آن‌ها را فراموش می‌کند در حالی که باید به وسیله‌ی این شخص، فرزندان و نوه‌ها درس بگیرند اما این شخص از همه غافل شده است. آن‌چه که برای این شخص مهم است، خواسته‌ها و هوی و هوس خودش می‌باشد.

مولوی موحدی گفت: چهارمین اثر منفی گناه، عذاب وجدان می‌باشد. عذاب وجدان یعنی سلب آرامش. کسی که گناه کند، هر گناهی که می‌خواهد باشد که بیش‌تر شامل حق الناس می‌باشد، عذاب وجدان خواهد گرفت. گاهی اوقات یک یا چند نفر به شما می‌گویند: ای عالم بزرگوار! بیایید و وصیت نامه‌ای بنوسید. وقتی که حاضر می‌شوید، آن کسی که وصیت می‌کند، می‌گوید: من در زندگی خیلی بدی کرده‌ام. من به برادر خود ظلم کرده‌ام، من به خواهر خود ظلم کرده‌ام. نمی‌شود قسمتی از مال من را برای اینان بنویسید؟ ای برادر مسلمان! اولاً که شما وصیت خود را خیلی قبل‌تر که نسبت به کسی بی‌حرمتی کنی باید بنویسی. دوماً وصیت برای کسی که وارث شما است، درست نیست. این شخص خودش عذاب وجدان دارد و می‌گوید: در وصیت‌نامه‌ی من بنویسید که فلان جا را به فلان پسر یا به مادر و پدرم ببخشم؛ زیرا در حق آن‌ها ظلم کرده‌ام. شما باید جبران می‌کردید و حلالیت بطلبید.

عذاب وجدان یک مفهوم عامی هست که اگر ما این مفهوم عام را معنا و ترجمه کنیم، تمام زندگی ما را شامل می‌شود. وقتی که ما گناه می‌کنیم، یک عذاب وجدان ما را فرا می‌گیرد و یک احساس درونی به ما می‌گوید: اشتباه کردی. در فضای مجازی چه‌کسی به شما اجازه می‌دهد که در گروهی که هزاران نفر سخن شما را می‌خوانند، به مسلمانی بی‌احترامی کنید؟ گاهی ما یک فردی که سواد دینی و شخصیتی ندارد را در فضای مجازی، به عنوان یک شخص بزرگ معرفی می‌کنیم و شخصی را که بزرگوار است و خداوند به او احترام و اسلام را عنایت کرده است، شخصی بی‌خرد معرفی می‌کنیم.

وی افزود: عده‌ی زیادی از ما، ظرفیت استفاده از فضای مجازی و گوشی پیشرفته را نداریم. البته در فضای مجازی، انسان‌های نیکی هستند که در این فضا پیامی می‌دهند و یا حدیثی می‌خوانند و مفید واقع می‌شوند. از فضای مجازی باید به نحو احسن استفاده شود و نباید بی‌حرمتی شکل گیرد و نباید به عده‌ی خاصی بی دلیل نگاه شود و به عده‌ی دیگری توجهی نشود. غیبت، این فقط نیست که چند نفر بنشینیم و از کسی سخن بگوییم، غیبت یعنی این‌که اگر ما پیامی را برای خُرد کردن شخصیت کسی فرستادیم و یا پیامی که شخصیت کسی را زیر سوال برد خواندیم و در دل خود از این کار بد نبردیم، ما هم در این غیبت شریک هستیم.

عذاب وجدان یعنی این‌که اگر ما در فضای مجازی به برادر مسلمانی توهین کردیم و بعد پشیمان شدیم و با خود گفتیم: خدایا! این بنده‌ی مسلمان با من خیلی خوب بود و چرا من این حرف را زدم؟ سرگذشت زندگی ما ادامه دار است و به سخن، صدا و لباس ما نیست و این‌ها همه از بین می‌رود. اگر نام نیکو برای ما بماند، در آن صورت ما مسلمان واقعی هستیم.

مدرس حوزه علمیه احناف خواف، در بخش پایانی سخنان خویش گفت: ماه مبارک رمضان، ماه توبه و رجوع است. ماه رمضان بهترین فرصت است که ما می‌توانیم دلی را به دست آوریم. اگر یازده ماه همسایه خود را ندیدیم حالا او را برویم و ببینیم. ما مسلمانان لحطات طلایی را در زندگی داریم. پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند: آگاه باشید! خداوند متعال در لحظات زندگی شما، فرصتی را برای شما مهیا می‌کند، مواظب باشید و آن فرصت را غنیمت بشمارید. ماه مبارک رمضان، ماه غنیمت شمردن فرصت‌هاست که بتوانیم به وسیله‌ی این ماه، نه فقط در ظاهر؛ بلکه به طور کلی خود را اصلاح کنیم تا در یازده ماه دیگر زندگی خوبی داشته باشیم. از الان دعا کنیم که خدایا! این رمضان را وسیله‌ای قرار ده که ما دیگر گناه نکنیم.

از حضرت ابن عباس(رض) سوال شد: بهترین روز، بهترین ماه و بهترین عمل چیست؟ ایشان فرمودند: بهترین روز، روز جمعه است، بهترین ماه، ماه رمضان و بهترین عمل، خواندن نماز پنج وقت، در اول وقت می‌باشد. بعد از آن از حضرت علی (رض) سوال کردند و حضرت علی (رض) فرمودند: ابن عباس(رض) بهترین جواب را داده است و نظر من این است که بهترین عمل، آن عملی است که خدا بپذیرد و بهترین ماه، ماهی است که انسان به سوی خدا رجوع کند و بهترین روز، روزی است که انسان با ایمان از دنیا برود. پیامبر(ص) دعا می‌فرمودند: خدایا! بهترین روز عمر مرا، آن روزی که با تو ملاقات می‌کنم و با ایمان از دنیا می‌روم، قرار ده.