از آموزه‌های بنیادین قرآن و سنت، سفارش به مبادرة إلی الخیرات، یعنی شتاب در انجام کارهای نیک است. رقابت در امور خیر، نه‌تنها ناپسند نیست، بلکه رفتاری شایسته و محبوب در پیشگاه دین به شمار می‌آید. اما در مقابل، مسابقه در جمع‌آوری مال، کسب مقام و برتری‌جویی در مظاهر ناپایدار دنیوی، نکوهیده و بی‌ثمر است.
خدای متعال در قرآن کریم می‌فرماید:
فَاسْتَبِقُوا الْخَيْرَاتِ
«در نیکی‌ها از یکدیگر پیشی گیرید.»
اگر کسی را دیدیم که با اخلاص به عبادت مشغول است و خود را از گناه بازمی‌دارد، شایسته است که ما نیز همت کرده و در این مسیر از او سبقت بگیریم. چنین رقابتی نه‌تنها مجاز، بلکه موجب رشد و تعالی روح انسان است.
افسوس که در روزگار ما، بیشتر رقابت‌ها در میدان دنیا جریان دارد؛ میدان‌هایی که غالباً مرز میان حلال و حرام در آن نادیده گرفته می‌شود و ارزش‌های اخلاقی در سایه‌ی سودجویی و خودنمایی، رنگ می‌بازد.
الگوی درخشان: رقابت حضرت عمر و حضرت ابوبکر در غزوه تبوک
در غزوه تبوک، نمونه‌ای درخشان از مسابقه در کار خیر در رفتار صحابه بزرگوار (رضوان الله علیهم) به چشم می‌خورد.
هنگامی که پیامبر اکرم (صلى الله علیه وسلم) در مسجد اعلام کردند: «زمان جهاد فرا رسیده است. به اسب، شتر، اموال و کمک‌های مالی نیازمندیم. هرکه در این راه پیش‌قدم شود، بهشت بر او واجب خواهد شد»، حضرت عمر فاروق (رضی الله عنه) با شتاب به خانه بازگشت و اموال خود را به دو بخش تقسیم کرد: نیمی را برای خانواده‌اش نهاد و نیم دیگر را برای جهاد آورد. در دل گفت: «امروز روزی‌ست که در کار خیر از ابوبکر سبقت می‌گیرم.»
اما دیری نپایید که حضرت ابوبکر صدیق (رضی الله عنه) نیز با تمامی دارایی خود به حضور پیامبر آمد.
رسول خدا (صلى الله علیه وسلم) از حضرت عمر پرسیدند: «چه برای خانواده‌ات باقی گذاشتی؟»
عرض کرد: «نصف دارایی‌ام را.»
پیامبر برایش دعا فرمودند.
سپس از حضرت ابوبکر پرسیدند: «شما چه باقی گذاشتید؟»
او پاسخ داد: «برای خانواده‌ام، خدا و رسولش را گذاشتم.»
در آن لحظه، حضرت عمر با دلی آکنده از تحسین و فروتنی گفت:
«در آن روز دانستم که هرگز در نیکی‌ها از ابوبکر پیشی نخواهم گرفت.»
برگرفته از کتاب: خطبه‌های اصلاحی-تربیتی
مولف: علامه مفتی محمد تقی عثمانی
دیدگاهتان را بنویسید