از این پس عثمان هر کاری کند به او ضرر نخواهد زد

غزوه تبوک، برای مسلمانان آزمایش بزرگی بود؛ نه به خاطر سرنوشت ساز بودن و بزرگ بودنش چرا که در این غزوه اصلاً نبردی روی نداد. آزمایشی بزرگ بود؛ زیرا شرایط حاکم، کاملاً مخالف با خواسته و مطلوب نفس بود و برعکس فطرتی بود که خدای تعالی انسان‌ها را بر آن آفریده است.تابستان است و صحرا به شدت گرم. نور خورشید بسیار گرم و ریگ‌ها سوزان است از طرفی مسیر هم خیلی طولانی است. این طولانی‌ترین غزوه در غزوات پیامبر محسوب می‌شود فاصله مدینه تا تبوک ۳۶۰ کیلومتر است، چیزی که بر همه این مشکلات می‌افزاید خالی بودن بیت المال است و پیامبر برای تجهیز لشکر مالی ندارد؛ از این روز در کتاب‌های تاریخ این لشکر به جیش العسره معروف است.
پیامبر مسلمانان ثروتمند را به تجهیز لشکر تشویق می‌کند، مسلمانان هم انصافاً سنگ تمام گذاشتند و کوتاهی نکردند. اما این غزوه، غزوه عثمان بود. عثمان ثروتمند، می‌داند که نوبت نقش آفرینی است، او ایمان دارد که خودش و مالش از آنِ خداوند هستند پس ۹۰۰ شتر ۵۰ اسب و هزار دینار را با خود روانه مسجد می‌کند، آنجا که پیامبر نشسته و اموال ثروتمندان را دریافت می‌کند. پیامبر دینارهایی را که عثمان آورده زیر و رو می‌کند و می‌گوید: از این پس عثمان هر کاری کند به او ضرری نخواهد زد.
بزرگترین عبادت، آن است که از جنس نعمت باشد. نماز شب خواندن عبادت بسیار بزرگی است؛ اما بزرگترین عبادت برای ثروتمندان خواندن نماز شب نیست بلکه صدقه دادن، یاری رساندن به فقیران، کمک کردن به قرضداران و حمایت مالی از کلاس‌های دینی و حفظ قرآن کریم است.
روزه نفلی عبادت بسیار بزرگی است؛ اما مهم‌ترین عبادت برای امامان گفتن حق است حتی اگر به قیمت از دست دادن جانشان تمام شود؛ زیرا وقتی فتنه‌ها زیاد شود و حق و باطل همرنگ شوند، چشم مردم به علما و رأی و دیدگاه ایشان است و راهی را برمی‌گزینند که علما انتخاب کنند. ایستادگی امام احمد در برابر مأمون و پس از وی در برابر معتصم در فتنه خلق قرآن، مهمتر و بزرگتر بود از هزار روز روزه نفلی؛ زیرا او با حق‌گویی و ایستادگی خویش بر حق و حقیقت از دین و اعتقاد میلیون‌ها مسلمان پاسداری کرد.
ساخت راه‌ها و تامین رفاه اقتصادی و فراهم نمودن شرایط درمان و آموزش رایگان، کاری بس هوشمندانه و بزرگ از جانب حاکم برای ملت خویش است؛ اما عبادت بزرگتر و برتر یک حاکم تحکیم شریعت خداوند متعال و دفاع از مسلمانان و شهرها و کشورهای ایشان است.
برپا نمودن درمانگاه و کلینیک برای درمان رایگان بیماران بسیار خردمندانه است و جایگاه والایی دارد؛ اما مهم‌ترین عبادت اندیشمندان و ادیبان روشن داشتن اندیشه‌های مردم و دفاع از عقیده ایشان و دفاع از دیانت مردم با قلم و دوات است؛ زیرا قلم ادیب اگر در مسیر حق بچرخد و حق را بگوید با خون شهید برابر است.
بنگر خدا چه نعمتی به تو عنایت کرده است و مهم‌ترین عبادت خویش را بشناس اگر ثروتمندی، مالت را در بانک‌ها و صندوق‌ها مخفی نکن و دلخوش به عبادات نفلی خویش مباش. اگر اهل منبر و محرابی، حق و حقیقت را مخفی نکن و دلخوش به چند نفری نباش که پشت سرت نماز می‌خوانند. امامان برای مردم همچون چتر هستند و مردم تنها در زمان باران و طوفان است که به آنها نیاز دارند.
اگر اندیشمند و اهل قلمی دلخوش به تعداد خواننده‌های کتاب‌ها و تیراژ بالای کتاب‌های خویش مباش. عبادت والای تو این است که هر آنچه باید و ضروری است بگویی و متوجه مشکلات و دردهای امتت باشی و همچون دعوتگری مباش که در روزهای بمباران غزه و حلب برای ما از حکم مسح بر موزه‌ها سخن می‌گفت.