اخلاص در نیت؛ شاه‌کلید قبولی اعمال

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی احناف خواف، مولوی دکتر جواد عصار، در مراسم نماز جمعه ۲۰ تیرماه ۱۴۰۴ اهل سنت شهر خواف، با تلاوت آیات (وَمِنْهُمْ مَنْ عَاهَدَ اللَّهَ لَئِنْ آتَانَا مِنْ فَضْلِهِ لَنَصَّدَّقَنَّ وَلَنَكُونَنَّ مِنَ الصَّالِحِينَ*فَلَمَّا آتَاهُمْ مِنْ فَضْلِهِ بَخِلُوا بِهِ وَتَوَلَّوْا وَهُمْ مُعْرِضُونَ) پیرامون اخلاص در اعمال به ایراد سخن پرداخت.

مدرس حوزه علمیه احناف خواف، در آغاز سخن بیان داشت: شخصی به نام ثعلبه بن حاطب، بارها خدمت رسول خدا(ص) رسید و درخواست می کرد که برایش دعا کنند که خداوند مالی به او عنایت کند. پیامبر بارها تذکر دادند که به آن‌چه خدا به تو عنایت کرده بسنده کن، قناعت داشته باش، این برای تو بهتر است اما او دست از این درخواست خود نمی‌کشید و بارها و بارها خدمت ایشان رسید تا این که پیامبر(ص) چند درهمی به او دادند و او برای خود گوسفندی خرید و چون دعای حضرت رسول خدا(ص) بر مال او بود، این مال رشد عجیبی پیدا کرد. به بزودی گله های گوسفند آن‌قدر زیاد شد که دیگر مدینه جایی برای گوسفندهای او نداشت و مجبور شد در فاصله ای دورتر از مدینه برای اسکان حیوانات خود جایی را تهیه کند. این کار باعث شد حضور در مسجد برای نمازهای روزانه کم‌رنگ شود. بعد که آیات زکات نازل شد، پیامبر خدا(ص)، دو نفر از اصحاب را فرستادند تا مال او را محاسبه کنند و زکات را از مال او جدا کنند.

سخنران نماز جمعه خواف ادامه داد: وقتی صحابه به دیدن ثعلبه رفتند، وی گفت: این تاوانی است که پیامبر(ص) از مال ما می‌گیرد و حاضر نشد با جان و دل زکات مال خود را پرداخت کند. آن‌ها به خدمت پیامبر خدا(ص) رسیدند و قبل از این‌که مطلبی را عرض کنند، آن حضرت(ص) فرمودند: او خود را هلاک کرد. این جمله پیامبر را اقوام و خویشان ثعلبه به وی رساندند. ثعلبه تعدادی از گوسفندهایی که ارزش چندانی نداشتند را برداشت و به خدمت پیامبر(ص) آورد. پیامبر(ص) فرمودند: خداوند من را نهی کرده که از تو چیزی بگیرم. در دوران حضرت ابوبکر صدیق(رض) آورد و ایشان فرمودند: آن‌چه که پیامبر(ص) نگرفت، من هم به خود اجازه نمی‌دهم که بگیرم. در زمان حضرت عمر فاروق(رض) هم این کار رو کرد و خلیفه راشد، حضرت عمر فاروق(رض) هم از او قبول نکردند. در دوران حضرت عثمان غنی(رض) هم او از دنیا رفت.

وی خاطر نشان کرد: داستان از یک شخصیتی است که به ظاهر نفاق او کاملا آشکار شد و تا به قیامت او را با چنین صفتی می‌شناسند. خداوند متعال می‌فرماید: عده‌ای تعهد کردند با خدا که اگر خداوند متعال مالی به ما عنایت کند، ما در راه او صدقه خواهیم کرد و جزء صالحان خواهیم بود اما وقتی خداوند از فضل خویش به آن‌ها چیزی را عنایت کرد بخالت ورزیدند و پشت کردند.

مولوی عصار گفت: اعراض کردن از اجرای حکم پروردگار و نیت باطل، انسان را به قهقرا می‌برد. اساساً هر عملی که ما انجام می‌دهیم، دو وجهه دارد، یکی نیت و یکی خود عمل و  موثرترین چیز در عمل، نیت است. تا وقتی که نیت صحیح نباشد، حتی عمل در بارگاه پروردگار هم ارزشی پیدا نمی کند. یعنی شخصی به مسجد می آید اما نیت او غیر الله است و عمل او هیچ ارزشی در بارگاه پروردگار ندارد.

مدرس حوزه علمیه احناف خواف تصریح کرد: علما می فرمایند: مهم ترین چیزی که یک شخص در رفتارهای دینی و اجتماعی خود باید مدنظر داشته باشد، این است که نیت خود را درست کند. به نماز خود بنگیریم. نماز برای این است که با کمال خشوع و خضوع، پیشانی را بر زمین در مقابل ذات اقدس الهی بگذاریم و الله تعالی برای اینکه اخلاص و معنویت را به قلب ما تزریق کند، چنین تجویزی کرده است.

سخنران نماز جمعه خواف ادامه داد: خدای متعال در مال ما، احکامی را قرار داده است مانند زکات مال و یا صدقات نافله. امام غزالی در مورد زکات می‌فرماید: اولین چیزی که از ثمره‌ی زکات دادن به تو برمی‌گردد، این است که بخل از تو دور می‌شود و دوم این‌که شما اثبات می‌کنید که ما مطیع حکم پروردگاریم. یا مثلا قربانی برای این نیست که گوشت را تکه تکه کنیم و در بین مردم پخش کنیم بلکه می‌خواهیم شعائر الهی را بزرگ جلوه دهیم و بگوییم: ما یکی از آن کسانی هستیم که به بزرگداشت شعائر الهی می‌پردازند و این اثرات معنوی خود را در قلب ما خواهد گذاشت.

سه رکن اخلاص: نیت خالص، دوری از زوائد و صداقت در عمل

وی افزود: پیامبر(ص) فرمودند: نیت‌ها از خود عمل هم مهم‌تر هستند. نیت پس یک اراده است. یک فکر و یک خواسته است که در شخص ایجاد می‌شود برای این‌که قدرتی برای انجام آن کار در فرد ایجاد شود. هر کاری که ما انجام می‌دهیم، اراده، علم و قدرت در آن کار وجود دارد. با خدا، نیت درست داشته باشیم و یقین کنیم که الله آن‌چه را که برای ما می‌خواهد بهترین است. اعتماد به الله داشته باشیم. اخلاص و آن تقوایی که در اعمال داریم، سه رکن اساسی دارد، اصل اخلاص نیت است، حقیقت اخلاص، دوری از زوائد است و کمال اخلاص صداقت است.

مولوی دکتر عصار بیان داشت: نیتی صحیح است که فقط برای الله باشد و غیر الله از آن به دور باشد. خداوند خطاب به پیامبر(ص) می‌فرماید: کسانی را که با نیت صالح در صبح و شام و در مجلس شما ذکر الله را می‌کنند، طرد نکنید. کسی حق ندارد افرادی که مخلصانه یاد خدا می‌کنند را از جایی بیرون کند. خداوند به کسی بدهکار نیست اما بر خودش لازم کرده است که پاسخ طرف مقابل را بدهد و او را راضی کند و خودش هم از آن شخص راضی شود.

وی ادامه داد: اگر به دنبال عاقبت نیکو هستیم، عمل خالص برای خدا انجام دهیم و خالصانه برای الله کار کنیم. خداوند می‌فرماید: عاقبت نیکو برای کسانی است که اعمال خود را برای الله انجام می‌دهند. اگر انسان مالی را به کسی هدیه یا صدقه یا زکات می‌دهد، صرفا فقط برای الله باشد. وعده الهی با کسانی است که کارشان را با نیت خالص برای خدا انجام دهند.

مدرس حوزه علمیه احناف خواف ادامه داد: هم‌نشینان پیامبر(ص) کسانی هستند که اهل اراده خالص و نیت پاک در مقابل پروردگار باشند. خداوند از تمام آن‌چه در دل های ما می گذرد و آنچه بر زبان ما رانده می‌شود آگاه است. اگر شخصی مسجدی می سازد، بقعه‌ای برای عبادت می سازد، نیت این شخص نیز باید برای الله باشد. اگر نیت در ساخت مسجد و عبادت‌‌گاه خالص نباشد، مانند مسجد ضراری می‌گردد که منافقین بر ضد پیامبر(ص) ساختند.

سخنران نماز جمعه خواف افزود: پیامبر(ص) فرمودند: انسان ها دو گروه‌اند یا عالم و ثروتمندند یعنی افرادی هستند که هم ثروت دارند و هم علم  و بنا بر علمی که خدا به آن‌ها عنایت کرده است به درست ترین وجه مصرف می کنند. عده‌ای هم می‌گویند: خدایا به ما هم همینطور ثروت بده که در راه تو خرج کنیم. خداوند متعال به گروه دوم هم پاداشی عنایت می‌کند که به گروه اول عنایت کرده است. برخی‌ها ثروتمند هستند ولی غرور آن‌ها را برداشته است و نمی‌فهمند چطور این ثروت را خرج کنند. برخی‌ افراد هستند که پول قرض می‌کنند اما قصد دادن را ندارند. چنین اشخاص دزد هستند. افرادی که کاری انجام می‌دهند و هدف آنان رضایت خدا نیست و یا برای الله شریک قائل می‌شوند، در روز قیامت به آنان گفته می‌شود که پاداش کارتان را از همان کسانی بگیرید که برای آنان کاری انجام داده‌اید.

وی تصریح کرد: خداوند بارها در قرآن امر کرده که مخلصین له الدین باشید صرفا و صرفا نیت‌ها را برای الله صاف و پاک کنید. وقتی برای خدا کار کنیم، تمام مخلوقات هم که لشکر الله هستند، به فکر می‌افتند که الله از این شخص راضی است و حتی ملائکه برای اشخاص مخلص دعای خیر می‌کنند. اگر خدا را از خود خشنود کنیم، خداوند جبرئیل را موظف می‌کند در آسمان‌ها و زمین فریاد بزند که الله تعالی با فلانی سر محبت دارد، شما هم به او محبت کنید. انسان‌های که به دنبال نیت صالح هستند باید صداقت در گفتار، نیت، عزم، اراده و اعمال داشته باشند.

مولوی عصار ادامه داد: اگر کسی به مردم قولی می‌دهد، این قول خود را باید محقق کند خصوصا کسانی که در صحنه‌های سیاسی می‌آیند و به مردم قول می دهند. افرادی که بر کرسی‌های سیاسی نشستند باید دنبال این باشند که خواسته‌های مردم را برآورده کنند و تلاش کنند در قول خود به مردم صادق باشند. انسان‌ها باید در عملکرد خودشان صداقت داشته باشند که آن‌چه نیت می‌کنند با آنچه که انجام می‌دهند مطابقت داشته باشد و با همدیگر تضاد نداشته باشد.

مدرس حوزه علمیه احناف خواف خاطر نشان کرد: یکی از وجه‌های نیک ماه محرم که در آن قرار داریم، این است که دو فرقه، دو گروه مسلمین، اهل سنت و اهل تشیع، خصوصا در این شهر، فعالیت‌های اعتقادی خود را انجام می‌دهند. یکی از آن چیزهایی که در این ماه شنیده نشد، این بود که الحمدلله کسی نیامد و به اعتقادات اهل سنت اهانتی نکرد و انشاالله باید این موضوع همیشه مستدام باشد. اگر بخواهیم امنیت اجتماعی، امنیت اقتصادی و امنیت سیاسی در جامعه باشد، باید مردم امنیت روحی و روانی و اعتقادی خودشان را حفظ کنند. آن‌هایی که در جامعه مسئولیتی دارند، به دنبال این باشند که خواسته‌های مردم را به درستی بشنوند، بفهمند و به آن‌ها عمل کنند.

وی ادامه داد: کسانی که جایگاهی برای خدمت به مردم دارند، مواظب باشند نیت‌های آن‌ها حتی در رحمت های الهی بر سر مردم تاثیر گذار خواهد بود. قصد خدمت بیش‌تر با نیت و عمل به مردم داشته باشند. امروز استکبار جهانی و اسرائیل خون‌خوار علیه مسلمانان در غزه جنایت‌هایی انجام می‌دهد اما متاسفانه هنوز بعضی از حکام دنبال این هستند که با آن‌ها روابط سیاسی نزدیک‌تری داشته باشند. خداوند یهود را سرسخت ترین دشمن مسلمانان اعلام کرده است. مسلمان موظف است در قلب، نیت و رفتار خود، به گونه‌ای عمل داشته باشد که یهود را دشمن حقیقی خود بداند.

سخنران نماز جمعه خواف بیان داشت: به این منظور اگر رفتارهای ما خالصانه و مخلصانه برای الله تعالی باشد و در این مسیر تلاش مستمر داشته باشیم، مطمئن باشیم الله تعالی رحمت‌های خود را بر سر تمام ما آن طور که شایسته و بایسته است خواهد ریخت و اگر انسان‌ها خدا را به فراموشی بسپارند و به جای این که کارهای خود را خالصانه برای خدا انجام دهند، نتیجه‌ی آن را هم باید العیاذبالله از غیر خدا بگیرند.