اولین گناه روی زمین و آسمان، تکبر است – حوزه علمیه احناف خواف

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی احناف خواف، مدرس حوزه علمیه احناف خواف، در مراسم نماز جمعه(۱۳ آبان‌ماه ۱۴۰۱) اهل سنت این شهر، با تلاوت آیه(تِلْكَ الدَّارُ الْآخِرَةُ نَجْعَلُهَا لِلَّذِينَ لَا يُرِيدُونَ عُلُوًّا فِي الْأَرْضِ وَلَا فَسَادًا ۚ وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ) و حدیث( من تواضع لله رفعه الله و من تکبر وضعه الله) به ایراد سخن پرداخت.

https://ahnafekhaf.com/wp-content/uploads/2022/11/Molavi-M-Movahedi.01.08.13.mp3

مولوی محمد موحدی در ابتدای سخنان خویش بیان کرد: خداوند را شکر کنیم که ما را به دلیل گناهانمان، زود مواخذه نمی‌کند چون‌که اگر خدا بخواهد، در لحظه مواخذه می‌کند. مثل شیطان بودن و مانند ابلیس رفتار کردن، آخرت را از ما می‌گیرد. شاید این رفتار برای ما، دنیایی را حاصل کند ولی آخرت را از دست خواهیم داد. زمانی که اولین گناه روی زمین و آسمان و گیتی در وجود ما آمد، در این‌صورت آخرت را از دست خواهیم داد و آن گناه کبر و تکبر است. خودبینی، خودستایی و تحقیر دیگران، گناه سنگینی است.

خداوند به عدل و احسان امر می‌کند و معمولا خطباء، در انتهای خطبه‌ی خود از زمان حضرت عمر بن عبدالعزیز(رح)، آیه‌(سوره نحل) که به عدل و احسان توصیه شده است را قرائت می‌کنند. کسی که در وجودش صفت احسان و عدل است، انسان متکبری نیست و غرور ندارد. از حضرت علی(كرّم الله وجهه) سوال شد که عدل چیست؟، جواب دادند: اگر کل اقلیم را به علی بن ابی طالب بدهند و از او بخواهند که سبوس جوی را از دهان مورچه بکش، علی بن ابی طالب این کار را نخواهد کرد. معنای عدلی که حضرت علی(رض) به ما درس می‌دهند، همین است. شیطان بعد از حدود ۸۰ هزار سال عبادت، تعلیم و تعلم، فقط به یک علت و آن هم دلیل آوردن براساس تکبر در برابر قول و حکم خداوند، رجیم و رانده شد. تنها گناهی که ابلیس مرتکب شد، گناه تکبر بود.

وجدان و اسلام، تکبر را به رسمیت نمی‌شناسند

مولوی موحدی افزود: تکبر چیست؟ تکبر براساس فرموده‌ی پیامبر(ص)، یعنی حق را رد کردن. تکبر یعنی حق دیگران را نپذیریم و آنان را تحقیر کنیم. فرعون چقدر برای خود ارزش قائل بود؟ تا جایی مغرور بود که می‌گفت:(انا ربکم الاعلی) فرعون حق زندگی و تشکیل خانواده را به زیر دستان خود نمی‌داد و آن‌ها را تحقیر می‌کرد و خداوند متعال هم فرمود: فرعون قطعا مفسد است. قرار نیست ما بگوییم با توجه به علم، ثروت و قدرت ما، هرکاری که می‌کنیم درست است، چنین قراردادی وجدانی، الهی و دینی نیست.

ما ملزم به تواضع و فروتنی هستیم. تواضع فرض است و مستحب نیست. تواضع کردن فرض است و تکبر کردن حرام است و نزدیک به کفر و نتیجه‌ی تواضع بهشت و تکبر جهنم است. ما با تواضع به دستور خداوند تن می‌دهیم و از یک پدیده‌ی پلید یعنی غرور، دوری می‌کنیم. قرار نیست سری در سرها باشیم و سن و سالی از ما گذشته باشد و در هر قسمت از کره‌ی زمین زندگی کنیم و خود را تکتاز ببینیم و بر دیگران فشار بیاوریم، دیگران را تحقیر کنیم و توقع دست‌بوسی از دیگران را داشته باشیم. قرار نیست ما مملوء از گناه باشیم و توقع احترام از دیگران داشته باشیم. این کار را وجدان و اسلام به رسمیت نمی‌شناسند. اگر جایگاه و مقامی داریم، با تواضع محترم و با تکبر مستحق اهانت می‌شویم.

خون برخی از شهدای تاریخ، باعث آبیاری ده‌ها نسل بعد شده است

وی خاطر نشان کرد: خداوند متعال می‌فرماید: کسی که می‌خواهد عزیز باشد، عزت را نزد خداوند بیابد. کسانی که مزین به نور اسلام و ایمان هستند، در دنیا معزز خواهند بود. حضرات سمیه و یاسر(رضی‌الله‌عنهما) مورد شکنجه و تحقیر واقع شدند و ظاهرا کسی را هم نداشتند، ولی ایشان در نزد خداوند جزو شهدای اولین و برترین قرار گرفتند و خون آن‌ها باعث اسلام خیلی از افراد شد. خون برخی از شهدای تاریخ، باعث آبیاری ده‌ها نسل بعد شده است وگرنه در ما توان، لیاقت و استعداد آن‌چنانی نیست الا ما شاء الله و این نتیجه‌ی مجاهد‌ه‌ی کسانی است که جز خدا، کسی را نداشتند و ناله‌های آن‌ها به خدا رسید.

چگونه ما می‌توانیم بدون دلیل شرعی و وجهه قانونی، جان کسی را بگیریم؟

مدرس حوزه‌ علمیه احناف خواف ادامه داد: در تاریخ معاصر، شاید افرادی خودخواه بودند که حتی جان مردم را هم ندیدند. یکی از جلادهای تاریخ معاصر ما، در گوشه‌‌ای از خاور میانه، زمانی که بعد از فروپاشی رژیم و قدرتش، در مقابل دوربین مصاحبه قرار می‌گیرد، از او سوال می‌شود که وقتی به دست‌های خود نگاه می‌کنی که هزاران نفر را اعدام کردی، احساس شرمندگی نمی‌کنی؟ او در جواب می‌گوید: الان که می‌بینم دیگر قرار نیست، مظلومی را به ناحق اعدام کنم، در همین حد خدا را شکر می‌کنم و از خداوند طلب مغفرت دارم ولی از این‌که می‌بینم برخی مستحق این حکم بودند، احساس خرسندی می‌کنم. او می‌گفت: هنوز کابوس آن صحبت‌ها و گفته‌های اعدامیان هنگام لحظه‌ی اعدام، در گوش من هست.

شریعت دستور داده که وقتی مسلمانی مریض شد، به عیادتش برویم پس چگونه ما می‌توانیم بدون دلیل شرعی و وجهه قانونی، جان کسی را بگیریم؟ پیامبر(ص) می‌فرمایند: اگر اهل آسمان‌ها و زمین در قتل یک انسان مسلمان، مشارکت کنند، همه‌ی آن‌ها را خداوند بر صورت در جهنم می‌اندازد. این است حرمت خون مومن است.

تمام قوانین شریعت براساس حکمت است

مولوی موحدی گفت: تواضع یعنی این‌که قدرتی را که در اختیار داریم، به خوبی استفاده کنیم. خیلی‌ها هستند که در خانواده و جامعه، به دلیل تکبر دست به قتل می‌زنند. بسیاری از آدم‌کش‌های تاریخ که در هر سطحی قرار داشتند، شاید مجازات نشوند ولی مرگ سختی خواهند داشت و داشته‌اند. ما اجازه نداریم وقتی گناهکاری را می‌بینیم او را در دل تحقیر کنیم، درست است عمل آن‌ها را بد می‌دانیم اما خودشان را بد نمی‌دانیم.

عزیزان! تمام قوانین شریعت براساس حکمت است. فریب فیلم‌های هالیوودی و بالیوودی را نخوریم که چند نفر دارای ریش و عمامه، ظاهرا در حال اجرای حکم سنگسار هستند. در تمام کتب آسمانی برای اجرای حدود قوانین و شرایطی سخت بیان شده است. به فرض مثال در شریعت اسلام، حکم سنگسار شرایط خاصی دارد و باید از تک تک شهود بازجویی و سوال شود و حتی اگر حد سنگسار ثابت شد، حق فیلم‌برداری نیست تا که آبروی کسی ریخته نشود. این سخت‌گیری‌ها به این دلیل است که ما به خود اجازه ریختن آبروی مسلمانی را ندهیم. باید مشکلات و فسادها را بررسی و ریشه‌یابی کنیم، اگر مشکل فقر و اقتصاد هست که هست، قسمتی از زکات مال خود را به ایشان بدهیم و به آن‌ها کمک کنیم و اگر مشکل چیز دیگری است، با علمای ربانی و بزرگان مشوره کنیم.

جنگیدن و کشتن مسلمان کفر است

وی ادامه داد: بدون اطلاعات دینی نمی‌توانیم امر به معروف و نهی از منکر کنیم. مقام مسلمان و مومنی که خدا آن را از کعبه بالاتر قرار داده است، به سادگی نابود نمی‌شود. پیامبر(ص) فرمودند: از روی غرور و تکبر، اهانت کردن به گذشتگان و حاضران، فسق است. اگر دین و مذهب داریم باید بدانیم که اهانت به دیگر مسلمانان فسق است و آنان را از اسلام و دین دور می‌کند و جنگیدن و کشتن مسلمان کفر است.

حضرت اسامة بن زید در یکی از جنگ‌ها، یکی از مشرکین را که بصورت مخفیانه، مسلمانان را شهید می‌کرد پیدا کردند و بر بالای سر او قرار گرفتند که ناگهان آن مشرک کلمه توحید را بر زبان آورد، ولی حضرت اسامه(رض) او را کشتند. خبر به پیامبر(ص) رسید و پرسیدند: آیا او را بعد از این که کلمه توحید را بر زبان آورد کشتی؟ گفت: او از ترس و به دلیل این‌که او را پناه دهم این حرف را زد. پیامبر(ص) چند مرتبه سوال کردند و حضرت اسامه(رض) جواب داد تا این‌که پیامبر(ص) فرمودند: تو با لا اله الا الله چه خواهی کرد که در روز قیامت با تو مخاصمه کند که تو اهل لا اله الا الله را کشتی! پیامبر اکرم(ص) اجتهاد محبوب خود یعنی اسامة بن زید را قبول نکردند. آن حضرت(ص) به ما می‌فهمانند که تواضع و تکبر در مقابل حقِ خلق و هم‌نوع چگونه باید باشد.

ما اجازه نداریم بر کسی که معتقد به دین اسلام است خنجر بزنیم

مولوی محمد موحدی تصریح کرد: به خاطر دفاع از فرزند و همسر خود، سلسله‌ی صله‌ی رحم را قطع نکنیم هرچند که دارای جایگاه دینی و اجتماعی هستیم. گاهی بعضی فکر می‌کنند که منش آن‌ها درست است و حرف آن‌ها حق است. حضرت مولانا عبدالعزیز(رح) می‌فرموند: گاهی اوقات انسان با جهل خود، خروارها عبادت را با یک کلمه به باد می‌دهد. ما اجازه نداریم بر کسی که معتقد به دین اسلام است خنجر بزنیم. این تواضع ما را می‌رساند که با ضعفاء به خوبی رفتار کنیم.

چرا در خصوص مشاجرات صحابه در زمان حضرت علی(رض) اگر از ما اهل سنت بپرسند، می‌گوییم: اجازه نداریم در مورد قضایای صدر اسلام دادگاه برپا کنیم، زیرا؛ این کار دامنه‌ی اختلافات را گسترده می‌کند. به تاریخ هم که گزارشات دوست و دشمن است، نمی‌توانیم تکیه کنیم. اگر در تاریخ نقل شده که فلان اتفاق افتاده است، ما نمی‌توانیم نظر بدهیم و والله اعلم. به این دلیل که می‌خواهیم در جامعه آرامش داشته باشیم. ما انسان‌ها در جامعه اعضای یکدیگر هستیم و باید به درد هم رسیدگی کنیم نه این‌که درد تولید کنیم. در این خصوص همه‌ی افراد دخیل و مسئول هستند.

اگر ما حج برویم ولی تواضع نداشتیم، گویا هیچ کاری انجام نداده‌ایم

وی گفت: کسانی که در جامعه حرفه و فنی دارند، نباید در بازار نرخی بگذارند که مردم توان ارائه‌ی مبلغ آن خدمات را نداشته باشند. اگر فنی‌ها و صنعت‌گران ما می‌خواهند نرخی را بالا ببرند، حوزه علمیه، حضرت مولانا مطهری و امام جمعه محترم أيدهم الله تعالى در اختیارشان است، بیایند و با آن‌ها مشورت کنند تا جامعه را بتوانیم با همکاری حفظ کنیم. با توافق و معقولانه کرایه‌ها را بالا ببریم که به این تواضع می‌گویند. شخص متواضع جایگاهش بهشت است. حال فقیران و نیازمندان را درک کنیم.

درست است که شاید بتوانیم یک منزل را به ۲ میلیون اجاره دهیم ولی به حال جوانان و نیازمندان هم نگاهی کنیم. ما ببخشیم، الله هم می‌بخشد. پیامبر(ص) می‌فرمایند: آن کسانی که در دنیا بر مدیون‌ خود رحم کردند، خداوند متعال او را در زیر سایه عرش خود قرار می‌دهد. تلاش کنیم که اختلاف طبقاتی به وجود نیاید و مهربانی به جامعه برگردد. جامعه آرامش خود را از دست نمی‌دهد وقتی که قدرتمندان هوای ضعفاء را داشته باشند.

بعضی‌ها به خود نگیرند، زیرا؛ این غرض شخصی نیست. ما باید همکاری کنیم و دست جوانان خود را بگیریم و امید را به آنان برگردانیم، بر دیگران ببخشیم که الله قطعا جبران خواهد کرد. می‌خواهیم زمینی که نیاز داریم بخریم، فروشنده و خریدار در ترازوی سیئات و حسنات خود این معامله را قرار دهند. به جامعه خود نگاه کنیم که چه وضعیتی دارد. نرخ زمین را بالا بردن برای برخی خبر خوبی است اما برای گروهی افسردگی و ناراحتی را به همراه دارد.

فروتنی در برابر حقوق اجتماع هم تواضع است. زمانی که در اجتماع، همه یکدیگر را دیدند، مطمئن باشیم که خدا هم ما را می‌بیند؛ خداوند به جامعه خودپسند نگاه نمی‌کند. در اسلام حیوانات هم حقوقی دارند که باید به آن‌ها عمل شود وگرنه غضب الهی ما را فرا می‌گیرد. در دین اسلام حق الناس سه چهارم و حق الله یک چهارم می‌باشد. حق الله مهمتر است ولی حق مخلوق در صورتی که اتلاف شود سنگین‌تر است و تبعات بیش‌تری دارد. شریعت ما حتی اجازه نمی‌دهد به دیوار همسایه لگد بزنیم و حق همسایه را پایمال کنیم. اگر ما حج هم برویم و تمام مناسک دینی را انجام دهیم ولی تواضع نداشتیم، گویا که هیچ‌ کاری انجام ندادیم.

اشتراک گذاری