عن أبي هريرة قال قال رسول الله صلی الله علیه و سلم: «إذا اقْتَرَبَ الزَّمانُ لَمْ تَكَدْ تَكْذِبُ، رُؤْيا المُؤْمِنِ ورُؤْيا المُؤْمِنِ جُزْءٌ مِن سِتَّةٍ وأَرْبَعِينَ جُزْءًا مِنَ النُّبُوَّةِ وما كانَ مِنَ النُّبُوَّةِ فإنَّه لا يَكْذِبُ قالَ مُحَمَّدٌ: – وأنا أقُولُ هذِه – قالَ: وكانَ يُقالُ: الرُّؤْيا ثَلاثٌ: حَديثُ النَّفْسِ، وتَخْوِيفُ الشَّيْطانِ، وبُشْرى مِنَ اللَّهِ، فمَن رَأى شيئًا يَكْرَهُهُ فلا يَقُصَّهُ على أحَدٍ ولْيَقُمْ فَلْيُصَلِّ قالَ: وكانَ يُكْرَهُ الغُلُّ في النَّوْمِ، وكانَ يُعْجِبُهُمُ القَيْدُ، ويُقالُ: القَيْدُ ثَباتٌ في الدِّينِ». (صحيح البخاري ٧٠١٧ و مسلم ٢٢٦٣)
عن عوف بن مالك الأشجعي قال قال رسول الله صلی الله علیه و سلم: «إِنَّ الرُّؤْيا ثَلاثٌ مِنْها أَهاوِيلُ مِنَ الشيطانِ لِيَحْزُنَ بِها ابنَ آدمَ ومِنْها ما يَهُمُّ بهِ الرجلُ في يَقَظَتِه فَيراهُ في مَنامِهِ ومِنْها جُزْءٌ من سِتَّةٍ وأربعينَ جُزْءًا مِنَ النُّبُوَّةِ». (صحيح ابن ماجه ٣١٦٩)
۱. برخی خواب‌ها از سوی شیطان است تا انسان را غمگین و ناراحت نماید.
۲. برخی دیگر مسایلی است که انسان در فکر خود می‌پروراند و آنها را در خواب می‌بیند.
۳. بعضی از خواب‌ها نیز بشارتی از سوی خداوند متعال است.
علما فرموده‌اند: قسم اول و دوم خواب‌ها تعبیری ندارد و انسان آن را برای دیگران تعریف نکند، زیرا در حدیث شریف هم به آن اشاره شده است.
در مورد قسم سوم که تعبیر دارد فرموده‌اند: آن را برای فرد دانشمند و عالم ربانی و یا دوست نزدیک و خوب تعریف کند، ولی برای هر فردی بیان نکند، زیرا خواب تا زمانی که تعبیر نشود، مشکلی ندارد، اما اگر تعبیر شد به وقوع خواهد پیوست.
در نتیجه طبق مواردی که در احادیث و اقوال فقها آمده است:
اولا: اکثر انسانها به دلیل مشغولیتهای دنیوی، از دیدن خواب صادق محروم هستند، لذا همه یا بیشتر خواب‌هایی که میبینند، از دو قسم اول است.
دوما: به دلیل ظرافت و پیچیدگی خواب‌ها، حساس بودن روی آنها زیاد خوب نیست، بلکه باید نیروی انسان روی واقعیت‌های زندگی متمرکز شود.
ثالثا: انسان باید توجه خود را به نقاط مثبت و نورانی خواب معطوف نماید، لذا اگر خوابی برایش خیلی ناراحت کننده بود، صدقه داده و نماز نفل ادا نماید و به زندگی و وظایف خود مشغول شود.
رابعا: هر فردی سعی نماید خواب خود را برای دیگران تعریف نکند؛ مگر اینکه ضروری باشد. اگر هم تعریف نمود برای عالم ربانی یا دوست نزدیک و خوبش بیان کند. خود فرد نیز می‌تواند خواب خود را به خیر و خوبی تعبیر نماید؛ زیرا تعبیر خواب، چه از طرف خود انسان و چه از طرف دیگران، تأثیر واقعی در زندگی‌اش خواهد گذاشت.
خداوند متعال زیارت رسول خدا (صلی الله علیه و سلم) را در خواب بار بار نصیب‌مان فرماید.
✍️ محمد مکفی رودی
