هر مسلمان این قدر می‌داند که نماز یکی از مهم‌ترین فرایض، عبادتی عظیم الشان و ستون دین است و توأم با آن یکی از ویژگی‌های مهم نماز این است که نسخه‌ی اکسیری برای اصلاح فرد و تربیت اخلاقی انسان می‌باشد.
قرآن کریم ارشاد می‌فرماید:
اتْلُ مَا أُوحِيَ إِلَيْكَ مِنَ الْكِتَابِ وَأَقِمِ الصَّلَاةَ إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَىٰ عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ
آنچه را از این کتاب به تو وحی شده است، بخوان و نماز را برپا دار، یقیناً نماز از کارهای زشت، و کارهای ناپسند باز می‌دارد.
در این آیه به طور واضح این ویژگی نماز بیان شده است که انسان را از هر بدی و زشتی منع نموده و اخلاق او را اصلاح می نماید.
در احادیث مستند و متعددی این مطلب بیان شده است، که در اقامه نماز این تأثیر ویژه و خاص وجود دارد، که هر کس آن را ادا کند. رفته رفته گناهان و عادات زشت از وی دور می‌شوند. البته به شرطی که نماز را بازی نپندارد که بهر نحو ممکن باید آن را از سر خود ساقط نماید؛ بلکه طبق تعبیر قرآنی نماز را اقامه نماید. معنای لفظی اقامه نماز راست کردن آن است بدین مطلب که تمام آداب ظاهری و باطنی آن را آنگونه که پیامبر اکرمﷺ به جا آورده است ادا کند.
مثلاً؛ نخست باید علم تمام شرایط سنن و آداب نماز را حاصل نموده حتی الوسع آن‌ها را رعایت نماید.
ثانیاً، حسب توان و قدرت خود، خضوع و خشوع پیدا نموده طوری بایستد که گویا با خداوند سخن می‌گوید. این‌گونه نمازگزار خود به خود از جانب خداوند متعال توفیق کارهای نیک می‌یابد و جذبه اجتناب از بدی‌ها در وجودش افزایش پیدا می‌کنند.
کسی که با وجود ادای نماز مبتلای اعمال و اخلاق بد باشد، بداند که حتماً در نمازش نقصی واقع گردیده است.
چنانچه ارشاد آن حضرتﷺ است:
«مَن لَم تَنه صَلاتُه عَنِ الفَحشَاءِ وَالمُنكَر فَلا صَلَاة»
کسی که نمازش او را از کارهای زشت و ناپسند باز ندارد، در واقع نمازش، نماز درستی نیست.
واقعیت این است، زمانی که نماز با تمام آداب و شرایط آن ادا کرده شود، نمازگزار را با خداوند متعال پیوند و ارتباط ویژه‌ای می‌بخشد.
کسی که چنین تعلقی با خداوند متعال پیدا کند ممکن نیست به مرور زمان دست از گناهان برندارد. آن حضرتﷺ درباره شخصی اطلاع یافت که شب‌ها نماز تهجد می‌خواند و چون صبح می‌شد دزدی می‌کرد.
فرمودند: به زودی نماز او را از دزدی باز خواهد داشت چنان که پس از مدت کوتاهی آن شخص از دزدی کردن باز ایستاد و توبه کرد.
امروزه عده‌ای از مردم با وجود این که در ظاهر اهل نماز هستند، مبتلای گناهان و کردارهای ناپسند می‌باشند، حتماً طبق ارشاد پیامبر اکرمﷺ نمازشان نقص‌هایی دارد، که اگر بر طرف گردد، مسلماً طبق وعده الهی نماز آن‌ها را از بدی‌ها منع خواهد کرد و بدین نحو این عبادت بهترین وسیله برای اصلاح اخلاقی شخص خواهد شد.
برگرفته از کتاب: اصلاح و خود‌سازی
مولف: علامه مفتی محمد تقی عثمانی
دیدگاهتان را بنویسید