اجرای عدالت از مهمترین وظایف حکومت اسلامی است – حوزه علمیه احناف خواف

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی احناف خواف، مولانا حبیب‌الرحمن مطهری در مراسم نماز جمعه ۱۱ شهریورماه این شهر، پس از تلاوت آیات «الَّذِينَ أُخْرِجُوا مِنْ دِيَارِهِمْ بِغَيْرِ حَقٍّ إِلَّا أَنْ يَقُولُوا رَبُّنَا اللَّهُ» و «الَّذِينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ وَأَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ وَلِلَّهِ عَاقِبَةُ الْأُمُورِ» پیرامون وظایف و ویژگی‌های حکومت اسلامی به ایراد سخن پرداختند.

مدیریت حوزه علمیه احناف خواف در ابتدای سخنان خود گفتند: هفته‌ای‌ که گذشت، هفته دولت بود. ما نیز ضمن گرامیداشت یاد و خاطره شهیدان رجایی و باهنر این هفته را به دولت‌مردان و کارگزاران جمهوری اسلامی تبریک عرض می‌کنیم. همچنین ضمن تشکر از خدمات انجام شده، آرزوی توفیق داریم برای انجام کارهایی که باقی‌مانده است.

ایشان افزودند: خداوند متعال در آیه «الَّذِينَ أُخْرِجُوا مِنْ دِيَارِهِمْ بِغَيْرِ حَقٍّ إِلَّا أَنْ يَقُولُوا رَبُّنَا اللَّهُ» مهاجرین و انصار و صحابه را تعریف و توصیف می‌فرماید که مهاجرین کسانی هستند که بدون حق از خانه و کاشانه خود اخراج شدند فقط به همین دلیل که گفتند پروردگار ما الله است و در آخر این آیه خداوند متعال می‌فرماید: «الَّذِينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ وَأَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ» صحابه کسانی هستند که اگر به آنها خلافت بدهیم چهار کار را انجام می‌دهند؛ اقامه نماز می‌کنند، مردم را وادار به ادای زکات می‌کنند و امر به معروف و نهی از منکر می‌کنند که این پیشگویی قرآن در زمان حضرات خلفای راشدین محقق شد.

مولانا مطهری ادامه دادند: خلفای راشدین در زمان خلافت خود به نحو احسن نمونه کاملی از خلافت و حکومت اسلامی را به نمایش گذاشتند. به همین منظور ویژگی‌های حکومت اسلامی را با ارائه چند نمونه از زمان خلافت حضرت عمر فاروق(رض) بیان می‌کنم.

مولانا مطهری در رابطه با وظایف حکومت اسلامی فرمودند: یکی از وظایف و ویژگی‌های حکومت اسلامی حفاظت و اجرای دین است؛ یعنی دولت اسلامی که بر مبنای اسلام بنا شده است باید هم از دین حفاظت کند و هم باید احکام دین را اجرا کند. اگر این ویژگی را نگاه کنیم می‌بینیم در زمان خلافت حضرت عمر فاروق(رض) به نحو احسن مورد توجه قرار گرفت. آن حضرت سعی می‌کردند همان روش و مسئله‌ای را که قرآن کریم بیان کرده است و همان چیزی را که رسول اکرم(ص) بیان کرده‌اند به همان صورت باقی بماند و بدعت‌ها وارد دین نشود و مردم بر توحید خالص باقی بمانند. پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند: بهترین کلام کتاب الله است و بهترین سیرت و روش، روش رسول الله(ص) است و بدترین امور بدعت‌ها است و هر بدعت گمراهی است و هر گمراهی در آتش جهنم خواهد بود.

مدیر حوزه علمیه احناف خواف ادامه دادند: از این جهت می‌بینیم که حضرت عمر فاروق(رض) وقتی در مقابل حجرالاسود قرار می‌گیرد قبل از اینکه او را بوسه بزند او را خطاب می‌کند: من می‌دانم که تو یک سنگ بیش نیستی و تو نمی‌توانی نفع و ضرر برسانی و اگر پیامبر اکرم(ص) را نمی‌دیدم که تو را بوسه می‌زدند هرگز تو را بوسه نمی‌زدم اما فقط چون پیامبر اکرم(ص) تو را بوسه زده‌اند تو را بوسه می‌زنم.

ایشان دومین وظیفه حکومت اسلامی را تنفیذ دین برشمردند و گفتند: حضرت عمر فاروق(رض) در زمان خلافت خود علاوه بر حفاظت از دین اسلام، آن را نیز تنفیذ کرد و احکام اسلامی را به استانداران و والیان خود اعلام کرد که باید اجرا شود. یک نمونه اینکه حضرت عمر(رض) به والیان و استانداران نامه می‌نویسد و حکم می‌دهد که مهمترین کار و برنامه شما نماز است و هرکس خود او نماز را نگهدارد و به آن عمل کند و دیگران را وادار به محافظت کند گویا کل دین خود را حفاظت کرده است و هرکس نماز را ضایع کند امورات دیگر دین را نیز ضایع خواهد کرد.

مولانا مطهری ادامه دادند: در رأس امورات دین نماز است و زمانی که اقامه نماز مهم است و یکی از وظایف حکومت اسلامی است پس باید محل اقامه نماز که مساجد و نمازخانه‌هاست، حکومت اسلامی باید برای بنای مسجد و نمازخانه‌ها، مردم را ترغیب و تشویق کند و از آن محافظت کند که مردم با جماعت نماز خود را ادا بکنند. حضرت عمر فاروق(رض) می‌فرماید: مهمترین کار شما در دین نماز است، پس محل اقامه نماز هم خیلی مهم است.

مدیر حوزه علمیه احناف خواف ویژگی دیگر حکومت اسلامی را اجرای عدل و مساوات دانستند و خاطرنشان کردند: یکی از ارکان مهم تشکیل دولت اسلامی که باعث بقای حکومت می‌شود اقامه عدل است. چون جامعه‌ای که در آن ظلم باشد و عدالت نباشد و حقوق شهروندان ضایع شود و عده‌ای از حق خود محروم بمانند اسلام این چنین جامعه و حکومتی را رد می‌کند و مورد قبول اسلام نیست.

ایشان ادامه دادند: اجرای عدالت یک مسئله زبانی و تشریفاتی نیست، بلکه از واجبات دین است که آیات و احادیث متعدد بر برقراری عدالت و مساوات وارد شده است. حضرات خلفا در دوران زمامداری خود به همین صورت عمل می‌کردند و به هر یک از افراد جامعه حق می‌دادند که مطالبه بکنند که چه از شخص باشد چه از حکومت باشد.

مولانا مطهری پیرامون اهمیت عدالت در خلافت حضرت عمر فاروق(رض) گفتند که ایشان به حضرت ابوموسی اشعری می‌نویسد: ای ابوموسی بین همه مردم مساوات را برقرار کن، در نگاه کردن، در نشستن در مجلس و در حل مسائل و مشکلات مردم. تا اینکه شخص ضعیف از عدالت تو مأیوس نشود و کسی که قدرتمند و قوی هست طمع در ظلم تو نکند. پس در همه موارد عدالت را رعایت کن.

مدیر حوزه علمیه احناف خواف ادامه دادند: آن حضرت در نامه‌ای عمومی به همه استاندران خود می‌فرماید: ای والیان! مردم را در حق برابر قرار دهید و همه مردم در حقوق خود مساوی هستند و آن کسی که از تو دور است به مثل نزدیک تو است و آن کسی که به تو نزدیک است به مثل دور است، هیچ فرقی نیست.

وظیفه حکومت اسلامی این است که مردم خود را نسبت به مردم کشورهای دیگر در اولویت قرار دهد

ایشان افزودند: یکی از ویژگی‌های دیگر حکومت اسلامی رسیدگی به ضعفا است. دولت اسلامی باید به ضعفای مملکت خود که سرپناهی ندارند و بی‌کس شده‌اند یا راه درآمدی ندارند کمک کند. البته علاوه از حکومت اسلامی عموم مردم نیز وظیفه دارند مواسات و خیرخواهی کنند و به مردم یاری برسانند تا اینکه به این وسیله بهشت را برای خود بخرند. وظیفه حکومت اسلامی این است که مردم خود را بر کشورهای دیگر در اولویت قرار دهد و مردم خود را مقدم بدارد و سرمایه کشور خود را برای ملت خود صرف کند مگر اینکه بلا و مصیبتی در یک کشوری بیاید که سرمایه یک کشور به کشور دیگر برود وگرنه باید سرمایه هر کشور بر مردم همان کشور صرف شود و مردم آن در اولویت باشند و طوری نباشد که سرمایه کشور به جای دیگر برود و مردم بیچاره و ضعیف به فلاکت و هلاکت و بدبختی برسند.

مولانا مطهری در خصوص سیلاب‌های اخیر در کشور همسایه پاکستان و خسارات وارده فرمودند: پاکستان در حال حاضر در چنین وضعیتی قرار گرفته است که بر اثر باران‌های سیل‌آسا بسیاری از مردم کشته و بی‌خانمان شده‌اند و اوضاع فلاکت‌باری دارند، خب در این چنین حالتی حکومت وظیفه دارد به همسایگان خود کمک کند.

ریاست نشست فقهی اهل سنت خراسان انتقادپذیری را از دیگر وظایف حکومت اسلامی دانستند و گفتند: دولت اسلامی باید انتقادپذیر و نصیحت‌پذیر باشد، اگر کسی او را ارشاد و نصیحت می‌کند طبق حدیث پیامبر اکرم(ص) باید انتقادپذیر باشد و سخنان و مشکلات مردم خود را گوش کند یا بپذیرد و رفع مشکل کند و یا اینکه مردم را توجیه کند.

ایشان افزودند: حضرت عمر فاروق(رض) یک روزی با یکی از اصحاب از مسجد خارج می‌شدند، خانمی جلو آمد و آن حضرت آن خانم را می‌شناختند و سلام کردند، این خانم بعد از سلام گفت: ای عمر! من از کودکی تو را می‌شناسم، در کودکی اسم تو عُمیر بود(با الفاظ تصغیر که دلالت بر تحقیر دارد) بعدا عُمر شدی و حالا امیرالمونین هستی، یک نصیحت تو را می‌کنم، تو در زمان کودکی و جوانی خشن بودی اما این را بدان کسی که از عذاب خدا بترسد همه چیز بر او آسان می‌شود و هرکس که از مردن بترسد هیچ خیر و نیکی از او فوت نمی‌شود.

مولانا مطهری ادامه دادند: حضرت عمر فاروق(رض) سخنان او را گوش می‌کرد و کسی که همراه آن حضرت بود خطاب به آن خانم گفت: در حضور امیرالمونین داری زیادی روی می‌کنی، حضرت عمر(رض) در جواب صحابی گفتند: رها کن، بگذار که حرف خود را بگوید و مرا نصیحت کند، همه ما احتیاج به نصیحت داریم می دانی این خانم کی است؟ این خانم کسی است که خدای متعال از آسمان حرف او را شنید و جواب او را داد، آن خانم با شوهرش مشکل داشت و خدمت رسول الله(ص) می‌رفت و مشکلات خود را عرض می‌کرد و پیامبر اکرم می‌فرمودند: هنوز حکمی در این خصوص بر من نازل نشده است مقداری صبر کن تا اینکه آیه نازل شد: « قَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّتِي تُجَادِلُكَ فِي زَوْجِهَا وَتَشْتَكِي إِلَى اللَّهِ وَاللَّهُ يَسْمَعُ تَحَاوُرَكُمَا». حضرت عمر(رض) خطاب به صحابی می‌فرماید: بگذار که بگوید، این خانم کسی است که خدای متعال حرف او را شنید پس چرا من عمر حرف او را گوش نکنم.

ریاست نشست فقهی اهل سنت خراسان علاوه بر اشاعه امنیت، امر به معروف و نهی از منکر را نیز از ویژگی‌های حکومت اسلامی برشمردند و گفتند: امر به معروف و نهی از منکر علاوه بر اینکه وظیفه حکومت اسلامی است، وظیفه مردم نیز می‌باشد و دعوت و تبلیغ رکن اصلی اسلام که وظیفه همگی است.

مولانا مطهری در پایان پیرامون مسائلی که مکررا توسط مردم سوال شده است فرمودند: برخی از سحر و جادو گلایه‌مند هستند که متاسفانه امروزه زیاد شده است. سحر و جادو اگر کسی آن را حلال بداند طبق آیه قرآن «وَاتَّبَعُوا مَا تَتْلُو الشَّيَاطِينُ عَلَى مُلْكِ سُلَيْمَانَ وَمَا كَفَرَ سُلَيْمَانُ وَلَكِنَّ الشَّيَاطِينَ كَفَرُوا يُعَلِّمُونَ النَّاسَ السِّحْرَ» آن شخص کافر است؛ زیرا شیاطین هستند که تعلیم سحر می‌دهند و روش‌های مختلف جادو را رواج می‌دهند و طبق نظر همه علما این شخص وارد کفر شده است و از این چه چیز بدتر که شخص بیاید تفریق بین زوجین بکند و خانواده را بهم بریزد و مردم را نسبت به هم بدبین بکند، ان شاءالله که این مورد در جامعه ما نباشد و اگر هم هست باید از آن پرهیز کنیم.

ایشان افزودند: مسئله دیگر در مورد اجاره‌بها است که علما هم در منابر مختلف بیان کرده‌اند، اما نمی‌خواهم شرعا موجر را محکوم کنم ولی سعی و تلاش کنید تا اجاره‌ها معقول باشد، چون موجر و مستاجر هر دو دلایلی دارند اما بیایم مواسات و خیرخواهی را مدنظر داشته باشیم و راهی که معقول است را در پیش بگیریم.